Onderzoeksproject CP/29 (Onderzoeksactie CP)
Context
Reeds enkele decennia is onze samenleving begaan met de veiligheid van het voedsel, zowel op microbiologisch als op chemisch vlak. Verschillende crisissen, vnl. in de dierlijke sector (hormonen, PCB’s, BSE, ...) braken uit met een vermindering van de consumptie van verschillende voedingsmiddelen tot gevolg. Om zulke crisissen in de toekomst te vermijden en om veilig voedsel voor de consumenten te kunnen garanderen, is er nood aan een efficiënte controle. Om deze controles (Richtlijn 96/23/EG) te kunnen uitvoeren op het correcte gebruik van diergeneesmiddelen en op de afwezigheid van verboden stoffen is er nood aan een economisch verantwoorde aanpak, gebaseerd op een combinatie van immunologische en massaspectrometrische methoden.
Beschrijving van het project
Doelstellingen
De concrete doelstelling van het project is om een geïntegreerde aanpak op punt te stellen voor de controle op de aanwezigheid van residuen van coccidiostatica in eieren. Coccidiostatica worden wereldwijd gebruikt om coccidiose, een zeer besmettelijke ziekte veroorzaakt door amoeben, te voorkomen en te behandelen. Deze stoffen zijn toegelaten bij braadkippen en kuikens maar niet bij legkippen. Accidentele kruiscontaminatie bij de bereiding van het voeder kan echter de oorzaak zijn van residuen in eieren. De toepasbaarheid van de methoden op reëel gecontamineerde stalen zal nagegaan worden en tenslotte zal een monitoringprogramma uitgevoerd worden. Uit de vele componenten die sedert 1948 geïntroduceerd werden als coccidiostaticum werden 5 producten gekozen: diclazuril, dimetridazole, nicarbazine, halofuginone en robenidine.
Methodologie
Bij het opsporen van residuen is een efficiënte en economisch verantwoorde controle gebaseerd op de pyramidestructuur. Dit betekent dat eerst een screening wordt uitgevoerd d.m.v. veelal immunologische methoden omdat deze toelaten een groot aantal stalen tegelijk te analyseren aan een relatief lage prijs. Het nadeel is echter dat kruisreactiviteit kan optreden zodat steeds een bevestiging d.m.v. fysico-chemische technieken noodzakelijk is. Deze zijn duurder maar zijn in staat de identiteit van de molecule aan te tonen en kunnen kwantitatieve resultaten genereren. Massaspectrometrie is hiervoor de methode bij uitstek.
De ontwikkeling van de immunologische methoden zal bestaan uit de synthese van antigen en conjugaat, de productie van polyclonale antilichamen, de ontwikkeling van ELISA-testen en de optimalisatie van de opzuivering van de eimatrix voor deze ELISA-testen. Voor de ontwikkeling van de vloeistofchromatografisch-massaspectrometrische (LC/MS) methoden gebeurt achtereenvolgens de optimalisatie van de massaspectrometrische methoden, van de chromatografische condities en van de opzuivering van de eimatrix.
Zowel de immunologische als massaspectrometrische methoden zullen volledig gevalideerd worden volgens revisie van Beschikking 93/256/EC. Om de toepasbaarheid van de ontwikkelde methodes te testen op gecontamineerde stalen zullen leghennen gevoederd worden met gemedicineerd voeder met per component twee concentratieniveaus. De gecontamineerde eieren zullen gecollecteerd worden en de invloed op de zoötechnische parameters (o.a. eigewicht, voederconversie,..) zal nagegaan worden. De eieren zullen geanalyseerd worden met zowel de immunologische als massaspectrometrische methodes en op basis daarvan zullen excretiecurven en wachttijden opgesteld worden. Tot slot zullen ook 300 stalen van verschillende oorsprong op de Belgische markt gecollecteerd worden, deze zullen gescreend worden met de immunologische methodes en positieve stalen zullen bevestigd worden met de massaspectrometrische methoden.
Interactie tussen de verschillende partners
Het Laboratoire d’Hormonologie staat in voor de ontwikkeling en validatie van de immunologische screeningsmethoden. Het DVK is verantwoordelijk voor de ontwikkeling en validatie van de LC/MS bevestigingsmethoden. Voor de optimalisatie van de opzuivering van de eimatrix voor massaspectrometrische detectie zal o.a. gebruik gemaakt worden van immunoaffiniteitskolommen die aangemaakt worden met de antilichamen van de immunologische methoden.
Het DVV staat in voor de behandeling van de dieren en het onderzoek naar de zoötechnische parameters. De analyse van de eieren van de behandelde kippen en van de commercieel beschikbare eieren zal gebeuren door het Laboratoire d’hormonologie en het DVK.
Gedurende het ganse project wordt beschikbare literatuur en standaardmateriaal uitgewisseld tussen de verschillende partners.
Band internationale programma’s
De bekomen resultaten zullen een aanvulling zijn voor deze van het Europees project "Poultry Check" .
Verwachte resultaten en/of producten
België zal de mogelijkheid hebben om de monitoring van eieren op vijf coccidiostatica op een betrouwbare en economisch verantwoorde manier uit te voeren. Door de volledig gevalideerde kwantitatieve methoden te gebruiken in een monitoringprogramma kan het vertrouwen van de consument in zijn voeding hernieuwd en/of versterkt worden.
Door monitoring van Belgische eieren zal men een beeld bekomen van de contaminatiegraad van de eieren en kunnen corrigerende maatregelen genomen worden in geval een probleem gedetecteerd wordt.
De bekomen resultaten zullen gepubliceerd worden in internationale wetenschappelijke tijdschriften met review systeem. De resultaten zullen tevens voorgesteld worden op symposia betreffende voedselveiligheid en aan de betrokken sectoren.
Partners
Activiteiten
Het DVK verricht onderzoek om de marktpositie, kwaliteit, hygiëne en transformatie van dierlijke producten te verbeteren. De chemische afdeling ontwikkelt en valideert methoden voor residuen van diergeneesmiddelen en contaminanten in voedingsmiddelen.
Het Laboratoire d’Hormonologie ontwikkelt immunologische en fysicochemische methoden om in het gebied van residuen en microvervuilers de desbetreffende stoffen op te sporen. Tranquillizers en antibiotica zijn momenteel de belangrijkste stoffen.
De proeven die op het DVV uitgevoerd worden hebben als doel de verbetering van de dierlijke efficiëntie met inachtneming van de vermindering van de productiekosten, de vermindering van de milieuvervuiling waarbij tevens gestreefd wordt naar een duurzame landbouw en de verbetering van de kwaliteit van eieren en pluimveevlees met aandacht voor het dierenwelzijn.
Coördinaten
Dr. Apr. Els Daeseleire
Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap
Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek - Gent
Departement voor de Kwaliteit van Dierlijke Producten en Transformatietechnologie (DVK)
Brusselsesteenweg 370
B-9090 Melle
Tel: +32 (0)9 272 30 32; Fax: +32 (0)9 272 30 01
e-mail: e.daeseleire@clo.fgov.be
http://www.clo.fgov.be/dvk.htm
Dr. Philippe Delahaut
Centre d’Economie Rurale
Laboratoire d’Hormonologie
Rue Du Carmel 1
B-6900 Marloie
Tel: +32 (0)84 31 00 90; Fax: +32 (0)84 31 61 08
e-mail: delahaut.cerdha@skynet.be
Dr. ir. Gerard Huyghebaert
Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap
Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek - Gent
Departement van Dierenvoeding en Veehouderij, afdeling Kleinveehouderij
Burg. Van Gansberghelaan 92
B-9820 Merelbeke
Tel: +32 (0)9 272 25 05; Fax: +32 (0)9 272 25 01
e-mail: gh.dvv@pi.be
Gebruikerscomité
Het gebruikerscomité is samengesteld uit personen afkomstig uit overheidsinstanties, verbruikersorganisaties, eiproductenindustrie en mengvoederfabrikanten. Zodoende kan het project beschikken over de nodige technische, wettelijke en wetenschappelijke feedback en deskundige hulp en kunnen de verschillende leden van het comité onmiddellijk gebruik maken van de onderzoeksresultaten om een efficiëntie controle op residuen van coccidiostatica uit te voeren en de consument te informeren.
- Bruno Buts - FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu - Algemene Eetwareninspectie - Brussel
- Vera Cantaert - FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie - Dienst Controle beleid - Brussel
- Chris Cassan - Alpharma Animal Health Division - Antwerpen
- Peter Coucke - Instituut voor de aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen (IWT) - Biotechnologie, Voeding en Landbouw - Brussel
- Yvan Dejaegher - Beroepsvereniging van de mengvoederfabrikanten (BEMEFA vzw) - Brussel
- Sébastien Goux - SPF Santé publique, Sécurité de la Chaîne alimentaire et Environnement - Inspection générale des Denrées alimentaires - Bruxelles
- Henk Leclyne - Elanco - Brussel (plaatsvervanger)
- Daniel Maenhout - Pingo - Merksem
- Gwendoline Maertens - Verbruikers Unie Test-Aankoop C.V.B.A. - Brussel
- Lieven Tange - Intervet - Mechelen
- Kris Ternier - FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie - Brussel
- Wouter Thienpont - FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie - Brussel (plaatsvervanger)
- Filip Timmerman - Elanco - Brussel
- Leo Van Leemput - Janssen Animal Health - Beerse
- Jo Van Parys - Beroepsvereniging van de mengvoederfabrikanten (BEMEFA vzw) - Brussel
- Walter Vanhofstraeten - AVEVE - Merksem
- Marc Vergeynst - FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie - Dienst Zuivel- en Pluimveeproductie - Brussel
- Ingrid Vermaut - Vanden Avenne Ooigem - Ooigem
- Veerle Zonnekeyn - Alpharma Animal Health Division - Antwerpen
Integrated approach for the control on residues of coccidiostats in eggs : final report
Daeseleire, Els - Mortier, Leen - Delahaut, Philippe ... et al Brussels : Belgian Science Policy, 2005 (SP1510)
[Om te downloaden]
[Om te bestellen]
