Onderzoeksproject CP/30 (Onderzoeksactie CP)
Context
Reeds meer dan 200 verschillende mycotoxinen werden geïdentificeerd en de lijst is nog niet volledig. Actueel worden er slechts enkele mycotoxinen sporadisch of systematisch onderzocht in een beperkt aantal voedingsmiddelen. De huidige detectiemethoden zijn gecompliceerd en nemen veel tijd in beslag. Op het niveau van de maximaal toelaatbare gehalten in voedingsproducten bestaat er geen eenduidige Europese regelgeving, ondanks de wil tot harmonisatie.
Het project zal ingaan op de mycotoxineproblematiek in conventionele voedingsmiddelen en in "bio" producten. De algemene doelstelling is de autoriteiten gegevens van mycotoxinecontaminatie en analysemethoden te verstrekken, zodat een evaluatie en een schatting van het risico op lange termijn veroorzaakt door mycotoxinen op het niveau van de voedselveiligheid kan gemaakt worden.
Beschrijving van het project
Doelstellingen
Het project heeft als specifieke doelstellingen:
- opstellen van een gegevensbank die de evaluatie toelaat van de mycotoxinecontaminatie in Belgïe zowel in conventionele voedingsmiddelen als in "bio" producten;
- ontwikkelen van betrouwbare en krachtige methoden voor regelmatige controle van voedingsmiddelen aangeboden aan de consument.
Het project moet uiteindelijk leiden tot de oprichting van een Referentiecentrum. Dit centrum zal het voortbestaan van de ontwikkelde analysemethoden verzekeren, zal de gegevensbank beheren en zal een collectie van referentiemonsters aanleggen.
Methodologie
Het project zal zich richten op drie mycotoxinen (Ochratoxine A, Deoxynivalenol en Fumonisine B1) in vier verschillende voedingsmiddelen afgeleid van granen (bier, volkorenbrood, pasta en ontbijtgranen). Voor de geselecteerde voedselmatrices zullen verschillende detectie- en/of kwantificatiemethoden ontwikkeld en onderling vergeleken worden: gevalideerde analysemethoden, vlugge immuno-enzymatische veldtesten, een chromatografische multi-mycotoxinemethode en biologische detectiemethoden.
De chromatografische multi-mycotoxinemethode is een analytische techniek die de simultane analyse van verschillende mycotoxinen toelaat. Op dit moment ontwikkelt de CERVA/CODA deze analysemethode voor granen als volgt: niet-specifieke extractie, niet-specifieke opzuivering en tenslote een analyse met vloeistofchromatografie (HPLC en capillaire electroforese) gebruikmakend van verschillende detectiemethoden (fluorescentie en U.V.).
De noodzaak om vluggere en meer praktische immunologische testen te ontwikkelen dan de klassieke Enzyme-Linked Immunosorbent Assay (ELISA) dringt zich meer en meer op. Het Laboratorium voor Bromatologie aan de Universiteit Gent zal semi-kwantitatieve immuno-enzymatische veldtesten (Dipstick enzyme immunoassay, Flow-through enzyme immunoassay en Solid phase column-based immunoassay) ontwikkelen die een screening van de voedingsmiddelen toelaten zowel op het niveau van de producenten, de verwerkers als de verdelers.
De biologische methoden ontwikkeld door het Laboratoire de Biochemie Cellulaire (BNUT), Université Catholique de Louvain (UCL), hebben als doel de cytotoxiciteit van mycotoxinen aanwezig in voedselextracten te evalueren. De directe cytotoxiciteit van mycotoxinen zal onderzocht worden op verschillende typen dierlijke cellen die representatief zijn voor de belangrijkste targetorganen bij mensen. De indirecte cytotoxiciteit van mycotoxinen zal geëvalueerd worden via de intestinale functie, de primaire absorptieplaats. In een later stadium zal men de hepatische functie evalueren.
Interacties tussen de verschillende partners
De Unité de Biochimie de la nutrition (BNUT), UCL, die dit project coördineert, heeft als taak een veldprospectie uit te voeren, een preliminaire monsterverzameling aan te leggen en de bemonsterings- en analysestrategie op te stellen. BNUT zal ook instaan voor de validatie van de referentiemethoden voor de drie geselecteerde mycotoxinen in de verschillende gekozen voedselmatrices. De andere partners zullen de alternatieve analysemethoden voor hun rekening nemen.
Beoogde resultaten
Dit project heeft verschillende doelstellingen:
- optimalisatie van alternatieve methoden die vlug en betrouwbaar de geselecteerde mycotoxinen detecteren in de uitgekozen voedselmatrices;
- bekomen van een statistische gegevensbank omtrent de graad van contaminatie van het voedsel met mycotoxinen in België;
- aanleggen van een collectie van referentiemonsters;
- vergelijking van de graad van mycotoxinecontaminatie tussen de conventionele keten en de "bio" keten.
Dit alles zal leiden tot de oprichting van een permanent Referentiecentrum dat de continuïteit van de ontwikkelde analysemethoden zal verzekeren. Dit Referentiecentrum zal ook de gegevensbank en de collectie van referentiestalen beheren. Het project streeft er ook naar de ontwikkelde bemonsterings- en analysestrategiën te gebruiken voor de uitwerking van een effectief beleidsplan voor een permanente mycotoxinemonitoring van het voedsel in België.
Partners
Activiteiten
UCL-BNUT: beheerst methoden voor de bepaling van verschillende mycotoxinen in talrijke voedselmatrices en voert fysiologische studies uit over het transport, het metabolisme en het toxisch effect van bepaalde mycotoxinen.
CERVA/CODA: de kennis betreffende vloeistof- en gaschromatografie zal volledig benut worden. Dit centrum heeft veel ervaring op het gebied van chemische contaminatie.
RUG: het Laboratorium voor Bromatologie heeft ervaring met het ontwikkelen van vlugge immuno-enzymatische veldtesten voor de detectie van mycotoxinen in granen en in andere voedingsmiddelen. Dit zal geoptimaliseerd worden.
UCL-BIOC: tijdens voorafgaand onderzoek gebeurde reeds de validatie van een systeem van celculturen, in vitro, als model voor de intestinale barrière. Met zo’n model kunnen verschillende fenomenen onderzocht worden: absorptie, interacties met verschillende substanties...
Coördinaten
Université Catholique de Louvain
Unité de Biochimie de la nutrition (BNUT)
Professor Yvan Larondelle (coördinator)
Place Croix du Sud, 2 bte 8
B-1348 Louvain-la-Neuve
Tel: +32 (0)10 47 37 35 ; Fax: +32 (0)10 47 37 28 ; e-mail: larondelle@bnut.ucl.ac.be
Centrum voor onderzoek in diergeneeskunde en agrochemie (CERVA/CODA)
Doctor Jean-Claude Motte
Administratie: Groeselenberg 99, B-1180 Brussel
Onderzoeksite: Leuvensesteenweg 17, B-3080 Tervuren
Tel: +32 (0)2 379 04 00; Fax: +32 (0)2 379 04 01; e-mail: info@var.fgov.be
Universiteit Gent
Laboratorium voor Bromatologie
Professor Carlos Van Peteghem
Harelbekestraat 72
B-9000 Gent
Tel: +32 (0)9 264 81 15 ; Fax: +32 (0)9 264 81 99 ; e-mail: carlos.vanpeteghem@rug.ac.be
Université Catholique de Louvain
Laboratoire de biochimie cellulaire (BIOC)
Professor Yves-Jacques Schneider
Place Louis Pasteur, 1
B-1348 Louvain-la-Neuve
Tel: +32 (0)10 47 27 91 ; Fax: +32 (0)10 47 48 95 ; e-mail: yjs@bioc.ucl.ac.be
Gebruikerscomité
- Hugo Baert - Union Nationale Interprofessionnelle des Transformateurs et Distributeurs de Produits de l'Agriculture Biologique - Sint-Agatha-Rode
- Luc Beernaert - Agence Fédérale pour la Sécurité de la Chaîne Alimentaire - Bruxelles
- Jean-Marie Beguin - Centre de Recherche et d'Information des Organisations de Consommateurs (CRIOC-OIVO) - Bruxelles
- Michel Brichet - Confédération des Brasseries de Belgique - Centre technique et scientifique de la brasserie, de la malterie et des industries connexes - Bruxelles
- Xavier De Cuyper - Agence Fédérale pour la Sécurité de la Chaîne Alimentaire - Bruxelles
- Lambert de Wijngaert - Confédération des Brasseries de Belgique - Bruxelles
- Yvan Dejaegher - Beroepsvereniging van de mengvoederfabrikanten (BEMEFA vzw) - Brussel
- Bruno Greindl - AGRIBIO - Havelange
- Pirmez Hesmann - AGRIBIO - Havelange
- Luc Mohimont - Agence Fédérale pour la Sécurité de la Chaîne Alimentaire - Bruxelles
- Guy Temmerman - Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen - Brussel
- Jean Van de Put - Delhaize Le Lion sa - Zellik
- Karyn Van Den Maagdenberg - Beroepsvereniging van de mengvoederfabrikanten (BEMEFA vzw) - Brussel
- Ariane Van der Stappen - Agence Fédérale pour la Sécurité de la Chaîne Alimentaire - Bruxelles
- Marc Vandercammen - Centre de Recherche et d'Information des Organisations de Consommateurs (CRIOC-OIVO) - Bruxelles
- Christine Vinkx - FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu - Algemene Eetwareninspectie - Brussel
Mycotoxin contamination of regular and "organic" foodstuffs : final report
Larondelle, Y. - Peeters, Johan - Motte, Jean-Claude ... et al Brussels : Belgian Science Policy, 2005 (SP1519)
[Om te downloaden]
[Om te bestellen]
