Onderzoeksproject CP/37 (Onderzoeksactie CP)
Context
Een duurzame mobiliteit op lokaal niveau (stad, gemeente, wijk) vereist een goed evenwicht tussen bereikbaarheid, verkeersleefbaarheid en milieukwaliteit. Niettegenstaande de technologische vooruitgang en strengere geluids- en emissienormen voor nieuwe voertuigen, is een evenwichtig lokaal mobiliteitsplan essentieel om de verkeersleefbaarheid en milieukwaliteit in onze steden en gemeenten te verbeteren. Hiertoe hebben lokale besturen nood aan een geïntegreerd instrument om de impacts van hun mobiliteitsplannen te toetsen aan criteria met betrekking tot bereikbaarheid van de verschillende wijken, verkeersleefbaarheid (ongevallen, oversteekbaarheid,...) en milieukwaliteit (geluid, luchtkwaliteit). Daarom moet de methodologie rekening houden met de ruimtelijke kenmerken, verkeerssituaties en functies van de verschillende wijken en straten.
Beschrijving van het project
Duurzame ontwikkeling en duurzame mobiliteit, en met name de evenwichtige levenskwaliteit van de mobiele mens, staan centraal in dit project. Levenskwaliteit wordt enerzijds beïnvloed door de mogelijkheden om zich (veilig) te verplaatsen via verschillende modi en anderzijds door de beheersing van de nadelige invloeden van verkeer op de mens (veiligheid, volksgezondheid, geluidshinder) en zijn omgeving (bijv. bereikbaarheid, oversteekbaarheid). Daarom worden de economische, milieu en sociale aspecten van duurzame mobiliteit samen behandeld.
Hiervoor worden wetenschappelijk onderbouwde en transparante indicatoren ontwikkeld.
Dit project beoogt een geïntegreerde evaluatie van duurzaamheid, zowel naar thema’s (geluid, luchtkwaliteit, veiligheid,...), naar types van indicatoren binnen één thema, en integratie van objectieve indicatoren - gebaseerd op positieve wetenschappen - als naar subjectieve indicatoren (op basis van de sociale wetenschappen).
De bedoeling is een operationeel hulpmiddel te ontwerpen voor strategische planning, waarbij snel beleidsalternatieven kunnen doorgerekend worden. Speciale technieken zijn daarbij nodig om de verschillende indicatoren te integreren zodat de verschillende plannen of opties kunnen worden vergeleken of getoetst aan duurzaamheidcriteria.
Doelstellingen
Enkele van de belangrijkste doelstellingen van het onderzoek zijn:
a) het ontwikkelen en demonstreren van een geïntegreerde methodologie voor de evaluatie van de impact van lokale mobiliteitsplannen op verkeersleefbaarheid;
b) voor elk van de thema’s, nieuwe methodes en modellen toepassen of ontwikkelen om op een meer gedetailleerde manier impacts op het niveau van de wijk of straat te evalueren;
c) nieuwe beleidsaanbevelingen voor het lokale beleid m.b.t. mobiliteit, milieu, ongevallen en ruimtelijke planning.
Methodologie
De structuur van het onderzoek en het model volgt de het DPSIR-model (driving forces, Pressures, State, Impacts, Response). Voor de gekozen casestudie worden voor het mobiliteitsplan de verkeersstromen geanalyseerd (samenstelling, snelheidsprofiel). Op die basis worden voor de verschillende thema’s indicatoren berekend:
- Bereikbaarheid: We schatten de bereikbaarheid van verschillende functies en wijken in, en dit voor alle vervoersmodi.
- Luchtkwaliteit: we berekenen emissies, concentraties in de straten, blootstelling van mensen aan polluenten en impacts op de volksgezondheid.
- Geluid: we berekenen emissies van geluid, de geluidsniveaus in de stad en per straat, en kwantificeren en interpreteren blootstelling en geluidshinder.
- Naar verkeersleefbaarheid berekenen we indicatoren m.b.t. ongevalsrisico’s voor verschillende categorieën van weggebruikers, en de oversteekbaarheid.
In een laatste stap worden de indicatoren geïntegreerd, waarbij een expertisesysteem wordt uitgewerkt om de knelpunten aan te duiden, hetzij voor één indicator, hetzij voor het geheel van indicatoren.
Band Internationale programma’s:
1. Europees project DECADE
2. ExternE netwerk: NewExt
3. WHO werkgroep: gezondheidsimpacts van luchtvervuiling
4. SETAC, werkgroep rond LCA
5. Europees project over ISA: Prosper
6. COST Action 715
7. EUROTRAC II deelproject SATURN
8. EU-project Transplus
Verwachte resultaten en/of producten:
- Emissiefactoren en wagenparken bruikbaar voor lokale en trage verkeersstromen met een typische rijdynamiek zowel voor de huidige situatie als voor 2010.
- Een verspreidingsmodel dat de uurlijkse luchtkwaliteit voorspelt op stads- en straatniveau, met detail in de straten.
- Een model dat uitgaande van emissiefactoren en verkeersstromen geluidsniveaus bepaalt op straat- en stadsniveau.
- Een impactmodule die de spreiding van de bevolking koppelt aan variaties in geluid- en luchtkwaliteitsniveaus om de blootstelling van verschillende bevolkingsgroepen gedetailleerd (naar ruimte en tijd) te berekenen.
- Een methodologie voor de kwantificering van ongevallendichtheid, oversteekbaarheid en ruimtelijke kwaliteit van verkeerswegen.
- De ontwikkeling van een instrument voor het inschatten van de impact van verkeersleefbaarheid tot op lokaal niveau.
- Een databank van leefbaarheidindicatoren gekoppeld aan leefbaarheidgrenzen afhankelijk van type gebied en de functie.
- Beleidsaanbevelingen die rekening houden met. onze nieuwe inzichten over de druk van mobiliteit op de leefbaarheid van de stad en m.b.t. maatregelen Belangrijk zijn vooral de lessen m.b.t. de integrale evaluatie van maatregelen, met name in welke mate maatregelen goed scoren voor alle onderzochte thema’s.
Partners
Activiteiten
Vito, IES & RAP
Berekenen van emissies, polluent concentraties op straatniveau, blootstelling aan polluenten en impacts op de volksgezondheid. Integratie van verschillende indicatoren.
R.U.Gent, INTEC, Contact: Dick Botteldooren
Berekening van geluidsemissies en geluidsniveaus in de stad en geselecteerde straten. Kwantificeren en interpreteren van blootstelling aan geluid en geluidshinder.
KULeuven, Contact: Steven Logghe
Modellering van verkeersstromen in de stad. Inschatten van de bereikbaarheid van verschillende functies en wijken met behulp van verschillende transportmodi.
Langzaam Verkeer, Contact: Veerle Beyst
Evalueren van de levenskwaliteit met behulp van indicatoren die de ongevalsrisico’s beschrijven van de verschillende weggebruikers en de mogelijkheden voor voetgangers om wegen over te steken.
Coördinaten
Vito, Vlaamse Instelling voor Technologisch onderzoek, Expertisecentrum Integrale Milieustudies (IMS) in samenwerking met het EC Teledetectie en Atmosferische Processen (TAP)
Contact: Luc Int Panis
Boeretang 200, B-2400 Mol
Tel: +32 (0)14 33 58 87; Fax: +32 (0)14 32 11 85
Email: luc.intpanis@vito.be
URL: http://www.vito.be
Gebruikerscomité:
- Robert Bougoignie - Stad Gent - Bewonersvertegenwoordiging (Ledeberg) - Gent
- Caroline De Geest - Vlaamse Milieu Maatschappij (VMM) - MIRA - Mechelen
- Marleen Govaerts - Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - Departement Leefmilieu en Infrastructuur (LIN) - Mobiliteitscel - Brussel
- Lieven Lanoye - Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - Departement Leefmilieu en Infrastructuur (LIN) - Afdeling Wegenbouwkunde - Brussel
- Jeannine Lees - FOD Mobiliteit en Vervoer - Brussel
- Karin Meersman - Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - Departement Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur - Administratie Gezondheidszorg - Brussel
- Ann Plas - Stad Gent - Dienst Mobiliteit - Gent
- Greet Van Laer - Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - AMINAL - Aminabel - Sectie Lucht - Brussel
- Tania Van Mierlo - Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - Departement Leefmilieu en Infrastructuur (LIN) - Brussel
- Els Van Walsum - Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) - MIRA - Mechelen
- Peter Vansevenant - Stad Gent - Stedelijk Administratief Centrum - Dienst Mobiliteit - Gent
- Nancy Verbeek - Stad Gent - Bewonersvertegenwoordiging (Gentbrugge) - Gent
- Gisela Vindevogel - Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - AMINAL - Brussel
- Dirk Wildemeersch - Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - Administratie Gezondheidszorg - Vlaamse Gezondheidsinspectie - Brussel
- Patricia Willems - Provincie Vlaams-Brabant - Leuven
An integrated instrument to evaluate effects of local mobility plans on traffic viability and the environment : final report
De Nocker, Leo - Botteldooren, Dick - Immers, Ben ... et al. Brussels : Belgian Science Policy, 2006 (SP1580)
[Om te downloaden]
[Om te bestellen]
