Onderzoeksproject EV/18 (Onderzoeksactie EV)
Context
Het project kadert in het strategisch onderzoek van mariene ecosystemen en voor een beleid gericht op de duurzame ontwikkeling van de Noordzee (onderzoekslijn ‘Evaluatie van sedimentaire systemen en ontwikkeling van nieuwe evaluatietechnologieën met het oog op een duurzaam beheer van de Belgisch exclusieve economische zone (EEZ)’). Een evaluatie van sedimentaire systemen vraagt om de ontwikkeling van aangepaste meettechnieken en strategieën die voldoende efficiënt en flexibel zijn om ook aan de toekomstige noden te voldoen inzake de exploitatie van de EEZ. Het project beantwoordt aan het concept van ‘duurzaam beheer’, ondermeer door rekening te houden met de verschillende gebruikers van de zee, zoals de mariene winning van aggregaten, bagger- en stortoperaties en de inplanting van windmolenparken, echter met de nadruk op de sedimenten zelf.
Beschrijving van het project
Doelstellingen
Het Marebasse onderzoeksproject is hoofdzakelijk bedoeld om een integraal kader op te zetten voor de studie van mariene sedimenten. Dit kader wordt essentieel geacht om beheers- en beleidsvragen te kunnen beantwoorden over hoe een duurzame exploitatie van mariene grondstoffen moet worden gezien en welke aanpak hierbij moet worden nagestreefd. Dit impliceert een essentiële uitbreiding van de kennis van de sedimenten, hun verspreiding en van hun dynamische omgeving. Een holistische aanpak is ideaal, doch het is duidelijk dat gelimiteerde tijd en middelen beperkingen zullen opleggen. Desondanks kan met de hedendaagse instrumentatie en technieken, in combinatie met de noodzakelijke ‘know-how’, deze tekortkoming grotendeels worden overwonnen.
Het project is gestructureerd rond een drieledige benadering, die drie verschillende ruimtelijke schalen omvat: breed, regionaal en plaatsgebonden. Meetprogramma’s zijn een belangrijk onderdeel van het regionaal en plaatsgebonden onderzoek, evenwel met een koppeling naar de ruimtelijk bredere benadering toe.
Band met internationale programma’s
In internationaal verband sluit het project aan bij het EU-FP5 onderzoekstrainingsnetwerk EUMARSAND dat op een Europees niveau wil anticiperen op de noodzaak voor een geïntegreerde en coherente aanpak van de mariene aggregaatextractie. Het hoofddoel is echter jonge Europese onderzoekers tot op een hoog niveau op te leiden en dit met het doel hun wegwijs te maken in de individuele onderzoeksbenaderingen, weliswaar met een geïntegreerde en evenwichtige visie van de vaak moeilijke en adverse actoren.
Partners: Fundacion AZTI, Spanje; University of Southampton, Verenigd Koninkrijk; Universiteit Gent, België, National & Kapodistrian University of Athens, Griekenland; University of the Aegean, Griekenland; Maritime Institute in Gdansk, Polen; Université du Littoral Côte d’Opale, Frankrijk; Universiteit Twente, Nederland en Christian-Albrechts-Universitaet zu Kiel, Duitsland.
Verwachte resultaten en/of producten
Daar de integratie en de valorisatie/exploitatie van de onderzoeksresultaten een inherent deel uitmaken van het project, wordt er gestreefd naar hoge kwaliteit eindprodukten en strategieën. De belangrijkste eindprodukten kunnen als volgt worden samengevat:
- Overzicht van de huidige kennis van mariene sedimenten rekening houdend met de noden van de aggregaatextractiebedrijven, baggerproblematiek en Europese milieu(effect)studies.
- 2D sedimenttransportmodel van het Belgisch continentaal plat (BCP) als een evaluatiemethode voor een duurzaam beheer van de EEZ.
- Definiëring van optimale milieustudies.
- Ontwikkeling van evaluatietechnieken en strategieën voor milieustudies (het opstellen van ondubbelzinnige akoestische zeebodemklassen voor de sedimenttypes van het BCP; het opstellen van een referentiehandleiding van akoestische faciessen op BCP niveau inclusief hun eco-morfologische interpretatie; 3D sedimenttransportmodel).
- Definiëring van optimale milieueffectstudies.
- Opstelling van een geïntegreerd studiekader voor mariene aggregaten inclusief een kartografie van de verdeling van de oppervlakkige sedimenten op schaal van het Belgisch continentaal plat.
- Doelgerichte kartografie in functie van de noden van de eindgebruikers en uitwerking van een geografisch informatiesysteem betreffende de Belgische mariene aggregaten.
- Ontwikkeling van doelgerichte milieustudietechnieken en strategieën.
- Richtlijnen en protocols voor het opstellen van controleprogramma’s en onderzoek.
Partners
Activiteiten
Universiteit Gent, Renard Centre of Marine Geology (RCMG)
Onderzoeksgroep gespecialiseerd in de uitvoering/validering van geo-akoestische studies (o.a. gerelateerd tot de mariene aggregaatprospectie, kartering van mariene habitats). Voor Marebasse, werkt het RCMG met het studiebureau Magelas en de Sectie Mariene Biologie, Universiteit Gent.
Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, Beheerseenheid Mathematisch Model van de Noordzee (BMM)
De BMM volgt een Management-Monitoring-Modellering strategie. Management omwille van de impact van menselijke activiteit. Modellering voor operationele voorspellingen en onderzoek. Monitoring als basis voor een goed Management en als calibratie en validatie van modellen.
Katholieke Universiteit Leuven, Laboratorium voor Hydraulica
Onderzoeksgroep in de hydrodynamica en sedimentmechanica. Toepassingen in golf- en stromingsmodellering van kustwateren en estuaria, erosie en sedimentatie van (niet)cohesieve sedimenten, stedelijke hydrologie en riviermodellering.
Coördinaten
Promotor
Vera Van Lancker en Geert Moerkerke
Universiteit Gent (RUG)
Renard Centre of Marine Geology
Krijgslaan 281, S8, B-9000 Gent
Tel: +32 (0)9 264 45 89; Fax: +32 (0)9 264 49 67
vera.vanlancker@rug.ac.be / geert.moerkerke@rug.ac.be
http://allserv.rug.ac.be/~jphenrie
Partners
Georges Pichot, Dries Van den Eynde en Michael Fettweis
Beheerseenheid van het Mathematisch Model van de Noordzee (BUMM)
Gulledelle 100, B-1200 Brussel
Tel: +32 (0)2 773 21 32; Fax: +32 (0)2 770 69 72
georges.pichot@mumm.ac.be / d.vandeneynde@mumm.ac.be / m.fettweis@mumm.ac.be
http://www.mumm.ac.be
Jaak Monbaliu
Katholieke Universiteit Leuven (KULeuven)
Laboratorium voor Hydraulica
Kasteelpark Arenberg 40, B-3001 Heverlee
Tel: +32 (0)16 32 16 61; Fax: +32 (0)16 32 19 89
jaak.monbaliu@bwk.kuleuven.ac.be
http://www.kuleuven.ac.be/bwk/
Gebruikerscomité
Een externe adviesgroep is opgericht teneinde aanbevelingen en raad over de uitvoerbaarheid van de projectfacetten te verschaffen en vertrouwd te raken met de vragen van de eindgebruikers. Hierbij werd een evenwicht gezocht enerzijds tussen overheidsinstellingen, industriële groepen en KMO’s en anderzijds tussen de verschillende hoofdgebruikers van de Belgische exclusief economische zone.
Bernard Gonsette - Ministerie van Economische Zaken - Zandwinningsfonds
René Desaever - Zeegra vzw.
Bernard De Putter - Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - Afdeling Waterwegen Kust
Frederik Mink - European Dredging Association
Geert Palmers - 3E nv.
Jan Mees - Vlaams Instituut van de Zee vzw.
Management research and budgeting of aggregates in shelf seas related to end-users (MAREBASSE) : final report + DVD
Van Lancker, Vera - De Batist, Marc - Fettweis, Michael ... et al. Brussels : Belgian Science Policy, 2008 (SP1890)
[Om te downloaden]
[Uitgeput]
Bibliografische referenties :
