Onderzoeksproject P5/10 (Onderzoeksactie P5)
Het project beoogt, in opvolging van IUAP faze IV nr. 14, door een zowel een chronologische (i.c. uitbreiding naar de 16de eeuw) als een geografische uitbreiding (opname van een Nederlandse ploeg) de historische studie van de stedelijke samenleving in de Lage Landen, in de meest verstedelijkte kerngebieden (Vlaanderen, Brabant, Holland en Henegouwen), comparatief met wat elders in de Nederlanden en in Europa gebeurt, in een volgende faze vanuit een vernieuwde vraagstelling aan te vatten.
Voortbouwend op de verworvenheden uit de voorafgaande faze, waarin voornamelijk een structuralistisch paradigma overheerste (met nadruk op de studie van stedelijke netwerken, financiële realiteiten, commerciële technieken en netwerken, mentaliteiten ten aanzien van bepaalde groepen, cf. het synthese verslag en de evaluatie ex-post) wil dit project de invalshoek van de sociaal-culturele geschiedenis benadrukken, via vier gerichte onderzoekslijnen:
1. Stad en platteland: sociaal-economische en culturele osmose,
2. Gedragsregulatie,
3. Stedelijke identiteit,
4. Sociaal-culturele stadsgeschiedenis, stedelijke middengroepen.
Het weze evenwel duidelijk dat daarbij ook thema’s zijn die reeds geruime tijd in de stadsgeschiedenis voorwerp van onderzoek zijn (nrs. 1 en 4) maar die hier in een vernieuwende vraagstelling worden geplaatst naast thema’s (nrs. 2 en 3) die recent in internationaal onderzoek naar voren zijn gekomen.
De samenstelling van de ploegen (RUG, ULB, UFSIA, RULeiden, KB) gebeurde in functie van de aanwezige competenties, in elk van de voorgestelde onderzoekslijnen zullen op zijn minst twee of drie van deze ploegen direct participeren. De ploegen weerspiegelen ook een duidelijke tendens tot verjonging en feminisering.
Inzake onderzoeksstrategie beoogt het project een maximum aan origineel fundamenteel onderzoek in de vorm van doctoraatsverhandelingen mogelijk te maken, toch is ook een substantiële aanwezigheid van expertise in de vorm van post-doc onderzoekers voorzien. Verdere na te streven out-put gebeurt in de vorm van colloquia, een synthese die de promotores aan het einde zullen afleveren en een systematische inschakeling van het project in het post-graduaat onderwijs van de derde cyclus.
Aldus hoopt het project een wezenlijke bijdrage te leveren op een wetenschapsgebied (stadsgeschiedenis) waarin België al generaties internationale erkenning geniet. Thema’s zullen aan bod komen (ontwikkeling van een eigen politieke cultuur, evolutie van collectief gedrag in een proces van politieke en economische schaalvergroting), die ook voor de kennis van de huidige samenleving niet zonder belang zijn, maar die in de eerste plaats, gegeven het belang van het verschijnsel stad in het verleden van de Nederlanden, de aparte ontwikkeling van de Nederlanden in Europese context mee zullen verklaren.
