Het was al zestig jaar geleden dat een Belgisch vorstenpaar voet op Chileense bodem had gezet. Naar dat staatsbezoek, dat in 2020 in volle pandemie werd afgeblazen, werd dus meer dan ooit uitgekeken. Onder leiding van koning Filip en koningin Mathilde werd de verloren tijd ingehaald en werd er ook geen tijd verloren. Op het programma stond de bilaterale samenwerking tussen beide landen op wetenschappelijk, diplomatiek en economisch vlak.
Een langverwacht bezoek met een druk programma
Door een technisch probleem landde het koninklijk vliegtuig met 24 uur vertraging in de hoofdstad Santiago. Het vorstenpaar was vergezeld van een ruime delegatie bestaande uit Maxime Prévot, vice-eerste minister en minister van Buitenlandse Zaken, Vanessa Matz, minister van Modernisering van de Overheid, belast met Wetenschapsbeleid, de ministers-presidenten van de Gewesten en de Gemeenschappen, tien universiteitsrectoren en een zestigtal Belgische bedrijfsleiders. Arnaud Vajda, voorzitter van het directiecomité en Frank Monteny, directeur-generaal Onderzoek en Ruimtevaart vertegenwoordigden het federale departement Wetenschapsbeleid (BELSPO).
Bezoek aan de hoofdstad
Bij hun aankomst werden koning Filip en koningin Mathilde ontvangen zoals het protocol het vereist, in aanwezigheid van vertegenwoordigers van de Chileense autoriteiten. Op het programma stonden onder andere een onderhoud met de Chileense president in het paleis La Moneda en officiële ontmoetingen en gesprekken met prominenten uit de politieke, economische en academische wereld. Vanuit haar sociaal engagement besteedde koningin Mathilde zoals gewoonlijk een deel van haar tijd aan lokale initiatieven rond onderwijs en kinderopvang.
Eerbetoon aan een gedeelde geschiedenis
De koning heeft een ontmoeting gehad met mensen die in 1973, bij de machtsgreep van generaal Pinochet, hun toevlucht hadden gezocht in de Belgische ambassade. Zo’n honderdtal Chilenen op de vlucht voor het totalitaire regime vonden er toen onderdak, waaronder heel wat studenten. Bij zijn aankomst keek de koning ernaar uit sommigen van hen te ontmoeten. Sinds de terugkeer van de democratie is die band nooit verzwakt. In totaal hebben zowat 5000 mensen die het regime zijn ontvlucht asiel gekregen in België, onder wie vele onderzoekers en wetenschappers.
Wetenschappelijke samenwerking op topniveau
Wetenschap liep als een rode draad door het tweede deel van het staatsbezoek. Na Santiago trok de delegatie naar de woestijn van Atacama waar de Europese Zuidelijke Sterrenwacht is gevestigd, waarvan België via BELSPO stichtend lid is. Die plek is een van de beste ter wereld om de sterrenhemel te observeren.
Op meer dan 3000 meter hoogte bezocht de Belgische delegatie het Paranal-observatorium dat de standplaats is van de Very Large Telescope (VLT). Die VLT bestaat uit vier hoofdtelescopen en evenveel beweegbare hulptelescopen, die samen een gigantische “interferometer” vormen, te weten de VLTI. Hiermee kunnen astronomen details tot 25 keer scherper waarnemen dan met één telescoop.
Het koninklijk paar en de Belgische delegatie hebben ook de in opbouw zijnde site van de E-ELT (European Extremely Large Telescope) bezocht, volgens de ESO het toekomstige “grootste oog op de hemel”. De spiegel van die telescoop met een diameter van 39 meter diameter houdt zonder twijfel grote doorbraken in de astrofysica in. Onze nieuwsgierige en enthousiaste koning Filip heeft lange gesprekken gevoerd met ingenieurs en wetenschappers, tijdens welke hij onder andere de bijdragen van Belgische bedrijven heeft ontdekt. Een van die bedrijven is AMOS, gespecialiseerd in de ontwikkeling van uiterst precieze apparatuur voor gebruik op aarde en in de ruimte.
Het wetenschappelijke deel van het staatsbezoek werd afgerond met een bezoek aan de SPECULOOS-site. Dat door de universiteit van Luik gedragen project steunt op een netwerk van zes robottelescopen en heeft tot doel rotsachtige planeten op te sporen die rond de koudste sterren aan onze sterrenhemel draaien.
Probleem met een sleeptruck
Net als bij het vertrek was er bij de terugvlucht van het koninklijk vliegtuig opnieuw een klein probleem, nu met de sleeptruck die het toestel naar de startbaan brengt. Vanuit Santiago diende een extra band te worden aangevoerd. Het bezoek dat heel wat resultaten op wetenschappelijk gebied heeft opgeleverd, zal hopelijk een duurzame basis vormen voor vruchtbare toekomstige samenwerkingen tussen België en Chili.
