BRUSSEL, 28/04/2025 - BELSPO (POD Wetenschapsbeleid), met hulp van het Europees Ruimtevaartagentschap (ESA), heeft momenteel drie wetenschappelijke experimenten geselecteerd die de Belgische astronaut Raphaël Liégeois tijdens zijn missie in het Internationaal Ruimtestation (ISS) zal uitvoeren.

Een ruimtemissie met een Belg aan boord dateert al van 2009, toen Frank De Winne voor de tweede keer naar het ISS trok. Sindsdien zijn er tientallen andere onderzoeksprojecten met bijdrages van Belgische onderzoeksgroepen langs het station gepasseerd. Nu, vijftien jaar later, krijgen we dankzij onze nieuwe landgenoot in de ruimte, opnieuw de kans om specifiek Belgische groepen hun onderzoek verder te doen zetten.

Deze opportuniteit wekte veel enthousiasme op: 29 groepen dienden een voorstel in voor de missie van 2026. De kwaliteit van de ingediende projecten was bijzonder hoog, wat getuigt van het belang dat in België wordt gehecht aan innovatie, expertise en dynamisme. Uit deze 29 voorstellen werden er voorlopig drie geselecteerd.

Onderzoek in gewichtloosheid

Liégeois is een ESA-astronaut en zal aan boord van het ISS een twintigtal Europese experimenten uitvoeren, waar ook Belgische teams aan meewerken. Daarbovenop komen drie nationale bijdrages die zijn gekozen op basis van wetenschappelijke innovatie, haalbaarheid en budget.

• ASTROMY (VIB-UGent) zal onderzoeken hoe gewichtloosheid de groei van maïs (Zea mays) beïnvloedt, met name door de genetische mechanismen te analyseren die de ontwikkeling van de cellen in het bovengrondse deel van de plant bepalen. Dit onderzoek zal ons kennis bijbrengen over de effecten van ruimtemissies op planten en over de ontwikkeling van levensondersteunende systemen die lange ruimtereizen mogelijk maken. Ook op aarde is dit onderzoek nuttig: we hopen meer te weten te komen over hoe planten onder extreme omstandigheden kunnen groeien en hoe we onze gewassen klimaatbestendig kunnen maken.
• BeBlob (Université de Namur) richt zich op de  Physarum polycephalum, een slijmzwam die uitzonderlijk goed bestand is tegen extreme omstandigheden. Het experiment zal onderzoeken hoe dit organisme zich herstelt na uitdroging en blootstelling aan straling in de ruimte.
  Het doel: nieuwe inzichten in hoe DNA wordt hersteld en hoe cellen reageren op stress, met mogelijke toepassingen in de biotechnologie en geneeskunde.
• OSCAR-BLINQ (UHasselt, BIRA-IASB, UCLouvain) zal een platform ontwikkelen met kwantumsensoren op basis van (nano)diamanten om chemische reacties in microzwaartekracht te bestuderen. Door veranderingen in zuurte en redoxreacties te analyseren, zal dit experiment bijdragen aan vooruitgang in astrochemie, atmosferische chemie en de ontwikkeling van nieuwe analysetechnologieën, met mogelijke toepassingen in ruimteverkenning en fundamenteel onderzoek.

Een strategische sector voor België

Deze projecten passen binnen de inspanningen van België om bij te dragen aan ruimteonderzoek en wetenschappelijke en technologische vooruitgang. Ze bewijzen de Belgische kennis en expertise, en benadrukken de sleutelrol van ons onderzoek op het internationale toneel.

De ruimtevaartsector is bovendien een motor van innovatie en economische groei, die concrete voordelen oplevert in allerlei domeinen zoals biotechnologie, landbouw en gezondheidszorg.

‘Het ISS is het enige laboratorium waar gewichtloosheid langer dan enkele seconden blijft. Hierdoor krijgen wetenschappers een unieke kans om fenomenen te bestuderen die onmogelijk op aarde na te maken zijn. Het onderzoek dat astronauten aan boord uitvoeren, beperkt zich niet tot eenvoudige technische demonstraties of wetenschappelijke nieuwsgierigheid. Het gaat juist over de tastbare impact op ons dagelijks leven en opent de weg naar innovatie waarvan de hele mensheid kan profiteren.’
Raphaël Liégeois