BRUSSEL, 24/06/2025 - Afgelopen vrijdag hebben de Verenigde Naties (VN) officieel het Intergovernmental Science Panel on Chemicals, Waste and Pollution (ISP-CWP) opgericht. Dit nieuwe wetenschappelijk panel moet wereldwijd chemische vervuiling en afvalproblemen aanpakken. België speelde een sleutelrol bij de oprichting, waarmee bijna drie jaar onderhandelingen aan een einde komen.

Wereldwijd worden duizenden chemicaliën gebruikt, waarvan we slechts van een fractie de risico’s kennen. Nochtans vinden we ze overal terug: in de industrie, landbouw, geneeskunde en meer. Ook vervuiling komen we elke dag tegen, denk maar aan de waarschuwingen rond de slechte luchtkwaliteit van de afgelopen dagen. Naar schatting veroorzaakt het zelfs zo’n negen miljoen vroegtijdige sterfgevallen per jaar. Om deze problematiek structureel aan te pakken, riep de VN in 2022 op om een wetenschappelijk panel op te richten. Bijna drie jaar later is het ISP-CWP geboren, zal het zich onder andere richten op het vroegtijdig opsporen van risico’s verbonden aan chemische stoffen, een preventieve aanpak opzetten, en oplossingen voor milieuproblemen evalueren. Daarnaast zal het bijdragen aan de harmonisering van internationale regelgeving, zodat landen samen kunnen bouwen aan gedeelde normen en standaarden.

Ook voor ons land betekent dit een stap vooruit. Het versterkt de wetenschappelijke basis voor beleid rond chemische stoffen en draagt bij aan betere bescherming van mens en milieu, twee prioriteiten voor ons land. België behoort tot de wereldtop in chemische productie en staat wereldwijd op nummer één wat betreft de handel in chemische en plastic producten per inwoner, met een jaarlijkse omzet van 73,8 miljard euro. Daarnaast beschikken onze universiteiten en gespecialiseerde kenniscentra, zoals VITO, over internationaal erkende expertise in duurzame chemie, circulaire systemen en afvalbeheer, waarmee België een sterke wetenschappelijke en industriële basis heeft opgebouwd. Dankzij deze combinatie van wetenschappelijke en industriële knowhow wil België ook in de verdere uitbouw van het ISP-CWP een voortrekkersrol blijven spelen door actief bij te dragen aan de toekomstige rapporten.

Arnaud Vajda, voorzitter van het directiecomité van BELSPO reageert tevreden: ‘We leven in geopolitiek turbulente tijden, en toch kon er een akkoord gesloten worden tussen 98 verschillende landen. Onze wereld, ons milieu, verdienen deze aandacht. De verregaande gevolgen van vervuiling en afval moeten we een halt toeroepen. De creatie van het ISP-CWP is een uiterst belangrijke stap om op een globaal niveau samen naar oplossingen te zoeken.’

Het nieuwe panel sluit aan bij het werk van IPCC (klimaat) en IPBES (biodiversiteit), en vormt een derde pijler in de aanpak van wat de VN de "triple planetary crisis" noemen: klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en vervuiling. BELSPO en VITO vertegenwoordigden ons land.