Onderzoeksproject B2/20E/P1/EPICC (Onderzoeksactie B2)
Context: De omvorming van natuurlijke ecosystemen voor gebruik als landbouwgrond en voor de winning van mineralen is een van de belangrijkste oorzaken van het verlies aan biodiversiteit in de wereld. Tegelijkertijd vormen ontbossing en aantasting van bossen in de tropen de op één na grootste bron van broeikasgasemissies wereldwijd. Ondanks het wetenschappelijk bewijs dat landbouw en mijnbouw grote bedreigingen vormen voor de biodiversiteit en het mondiale klimaat, worden de grenzen van de mondiale waardeketens steeds verder verlegd tot in de tropische bossen, met ontbossing, aantasting van bossen en verlies van biodiversiteit tot gevolg.
De planetaire organisatie van waardeketens is een deel van het probleem: ze versterkt de behoefte aan vlees en mineralen, vergroot de afstand tussen de locaties van winning en productie, en de plaatsen van verwerking en eindconsumptie. Deze ontkoppeling zorgt ervoor dat de consumptielocaties losgekoppeld worden van de lokale socio-ecologische effecten van de productie. De laatste jaren zijn consumenten, regeringen en in de EU gevestigde bedrijven steeds meer op zoek naar oplossingen voor de ecologische en sociale externe effecten van ingevoerde basisproducten zoals vlees en mineralen. Deze hernieuwde gevoeligheid heeft geleid tot nieuwe regelgeving (bijv. de FLEGT-richtlijn van de EU), maar ook tot transnationale bedrijven die richtsnoeren voor beste praktijken en certificeringsregelingen (bijv. Fairmined) hebben ingevoerd.
Belangrijkste doelstellingen en methodologie: EPICC past een polycentrische benadering van governance en milieurechtvaardigheid toe om vier geselecteerde basisproductketens te onderzoeken (vee, palmolie, goud en tin) die de Europese markt 'voeden'. EPICC tracht de bestuurs- en machtsverbanden in kaart te brengen die de meervoudige productie- en transformatiegebieden en hun meervoudige rechtssystemen verbinden met de Europese regelgevende, politieke en sociaaleconomische ruimte. Op die manier identificeert en analyseert EPICC hefboomeffecten (chokeholds) en blinde vlekken, en werpt het licht op de micro- en macroomstandigheden die de beperking van de milieu- en sociale effecten op de geselecteerde productielocaties (in Brazilië, Colombia en Indonesië) kunnen vergemakkelijken.
Potentieel effect: EPICC zal bijdragen tot de productie van nieuwe bottom-up en co-geconstrueerde multidisciplinaire wetenschappelijke kennis over de interacties tussen transnationale productieketens die de EU bereiken, klimaatverandering, verlies van sociale en biologische diversiteit en territoriale ecologische onrechtvaardigheden.
Het zal de geografische en disciplinaire syllabus waarin verlies van sociale en milieudiversiteit en klimaatverandering vaak worden geplaatst, ter discussie stellen. Zij zullen worden bestudeerd door de bril van de complexe reeks materiële en immateriële relaties die bestaan tussen de lokale en de mondiale economie, hun instellingen, actoren en interacties (onder meer via de regelgeving, de wetgeving en de particuliere interventies die worden ondernomen door de EU en EU-actoren zoals NGO's, organisaties uit het maatschappelijk middenveld en DE particuliere actoren).
Het zal de mainstream governance-studies verrijken met een perspectief van politieke ecologie, ecologische rechtvaardigheid en transnationale waardeketens.
Het zal de onderlinge verbondenheid van besluitvorming, van mondiaal tot lokaal, aan het licht brengen, zodat beleid en interventies op alle niveaus van de keten worden bepaald door een lokaal geworteld, ecologisch rechtvaardig, complex en multidisciplinair begrip van het feit dat wat er op het terrein gebeurt samenhangt met het netwerk van particuliere actoren, instellingen en machtsdynamieken die vorm, bestuur en werking binnen de waardeketens.
