Onderzoeksproject BR/121/A3/TIC-BELGIUM (Onderzoeksactie BR)
Verder bouwend op de laatste innovaties in de digital humanities, biedt dit project nieuwe perspectieven voor de geschiedenis van sociale en wetgevende hervormingen in de periode 1815-1914, met een speciale focus op België. Vanuit Europees perspectief wil dit project belichten hoe lokale en nationale sociale welvaartstaten ontstonden in die periode, en aantonen dat dergelijke ontwikkelingen gefaciliteerd werden door transnationale contacten en tijdelijke intellectuele migratie. Onder dergelijke ‘tijdelijke intellectuele migratie’ verstaan we de mobiliteit van personen (beleidsmakers en politici, academische onderzoekers, docenten, studenten, congres-toeristen etc.), van kennis en van materieel. In deze bredere context focust dit project in het bijzonder op de invloed van Belgische hervormers van de sociale wetgeving, en zet hun activiteiten in binnen- en buitenland in de verf.
De algemene doelstelling van dit project is om aan te tonen dat lokaal activisme, nationale hervormingsagenda’s en transnationale ideeën-uitwisseling over sociale hervorming nauw verweven waren. Alleen collaboratief onderzoek stelt ons in staat om de speciale positie van België als knooppunt van contacten en transfers over de grenzen heen bloot te leggen. De recent gecreëerde Virtuele Onderzoeks-Omgeving (Virtual Research Environment, VRE) voor de studie van 19e en 20e-eeuwse internationale organisaties en congressen, ‘TIC Collaborative’, zorgt voor een gedeelde gegevensbank en online toegang tot bronnen van archieven en bibliotheken die voordien verspreid waren over Europa en de rest van de wereld. Van bij aanvang is deze multidisciplinaire samenwerking tussen rechts- en sociale historici, sociologen, specialisten in digitale onderzoekstructuren en archivarissen user-driven: onderzoekers worden aangemoedigd om actief mee te werken aan de selectie van bronnen, aan de keuze van de geschikte gegevens en gegevensstructuren en aan het aanvullen van de meta-data met informatie die relevant is voor hun onderzoek. TIC-Collaborative zal op maat van de individuele noden van de projectpartners en hun onderzoekers worden bijgestuurd, om gezamenlijk onderzoek te faciliteren en te stimuleren.
Behalve de geschiedenis van sociale hervormingen en de doelstelling om collecties en gegevensbanken samen te brengen, biedt het gebruik van een VRE ook de kans om onderzoeksmethodes in de digital humanities te ontwikkelen en te testen. De VRE van TIC-Collaborative zal daarom ook als een pilootproject dienen binnen de recent ontstane Vlaams/Belgische afdeling van DARIAH (Digital Research Infrastructure for the Arts and Humanities, DARIAH-VL/BE). Menswetenschappers die gebruik wensen te maken van digitale analyse-tools worden vaak geconfronteerd met twee problemen. Ten eerste worden hun tools ad hoc gecreëerd voor een bepaald onderzoeksproject, waarna ze noch worden geëvalueerd, noch gecommuniceerd aan mensen die niet met hun project betrokken waren. Ten tweede steunen deze onderzoeksprojecten vaak op een combinatie van erg specifieke gegevens en bronnen met specifieke tools. Het is dan ook erg complex om deze tools af te stellen op de specifieke onderzoeksvragen. Om ontwikkelde analytische tools te valoriseren en een betere expertise-uitwisseling mogelijk te maken wil DARIAH-VL/BE een infrastructuur opzetten, op basis van gezamenlijke standaarden, waarin deze tools worden aangeboden aan alle onderzoeksprojecten, naast ook een documentatie- en kennisbank met tools, standaarden en best practices. Als pilootproject binnen DARIAH-VL zal het project TIC-Collaborative hiertoe bijdragen.
De focus op België is met name relevant voor zowel de methodologische als de thematische doelstellingen:
− Thematische doelstelling 1. Een empirische bijdrage leveren aan het begrip over het trans-nationale aspect van wettelijke en sociale hervormingen en over lange-termijnontwikkelingen en –tegenstellingen, door de specifieke rol te belichten van België en van de Belgische sociale en wetgevende hervormers in de uitwisseling van ‘beleidsrelevante’ kennis.
− Thematische doelstelling 2. Het her-evalueren van de successen en mislukkingen van internationale intellectuele stromingen in sociaal-wetgevende hervormingen.
− Methodologische doelstelling 1. Toepassen en ontwikkelen van blauwdrukken voor het maken van een virtuele onderzoeks-omgeving in een Belgische onderzoekcontext, en state-of-the-art scannen en digitaliseren van relevante documenten.
− Methodologische doelstelling 2. Gebruiken van geavanceerde ‘mining’ en netwerk-analytische tools voor de geschiedkundige analyse van zowel gestructureerde (gegevensbanken) en niet-gestructureerd (documenten) gegevens.
Deze onderling verbonden doelstellingen zullen worden behaald aan de hand van volgende work packages:
− WP 1 Thematische work package 1. Een diachrone, inter-organisationele netwerkanalyse van coherente subgroepen/cohorten van ‘rooted cosmopolitans’ (1815-1914) – UGent/UMaastricht
− WP 2 Thematische work package 2. Een wetgevend paradijs scheppen in een nieuw land? Belgische hervormers in 19e-eeuwse internationale sociale debatten en nationale hervormingen – UCL/UGent
− WP 3 Zoeken, selecteren en digitaliseren van bestaande Belgische bronnen voor de studie van transnationale wetgevende en sociale hervormingen (1815-1914) – Rijksarchief
− WP 4 Toepassen van de principes van de gelinkte data op het wetenschappelijk corpus – ULB
− WP 5 Ontwikkeling van tools en onderhoud TIC Collaborative - UGent en UMaastricht
Transnational Belgium. International social and legal reform organizations and congresses, 1815-1914 (TIC Belgium) : final report
D'haeninck, Thomas - Rnderaad, Nico - Rousseaux, Xavier ... et al. Brussels : Scientific Policy, 2018 (SP2794)
[Om te downloaden]
Transnational Belgium & INSIGHT. Valorisation of the collections (TIC-SIGHT) : final report
Valorisation des projets TIC-BELGIUM et INSIGHT
Verbruggen, Christophe - Rousseaux, Xavier - Velle, Karel ... et al. Brussels : Belgian Science policy, 2022 (SP3137)
[Om te downloaden]
