Onderzoeksproject BR/154/A6/SAFRED (Onderzoeksactie BR)
PROJECT BESCHRIJVING
Het SAFRED project beoogt een gezamenlijke aanpak uit te werken om gegevens die gegenereerd werden tijdens zoetwateronderzoek systematisch samen te brengen en te publiceren. De projectpartners waren betrokken bij talrijke onderzoeksprojecten in zoetwatermilieus (bvb. B-BLOOMS, BIOMAN, Pondscape, Manscape en de Boyekole Ebale Congo 2010 expeditie). Hoewel geselecteerde onderzoeksresultaten van deze projecten reeds het onderwerp vormden van tal van wetenschappelijke artikels, zijn de data zelf niet eerder op een systematische manier publiek ter beschikking gesteld. Door krachten te bundelen en expertise uit te wisselen, zullen de projectpartners datasets samenbrengen, informatie (metadata) over het vergaren en de opslag van deze data documenteren, de data standaardiseren en online publiceren. Gelijktijdig wordt een beschrijvende (meta)data publicatie en/of een samenvattend artikel uitgebracht.
Binnen dit project focussen we op verspreidingsgegevens van soorten en ondersteunende milieudata. Om staalnamegegevens te standaardiseren, zullen we gebruik maken van de Darwin Core standaard die aangepast werd voor het werken met dergelijke gegevens (de ontwikkeling hiervan werd gecoördineerd door GBIF in het kader van het FP7 EU BON project). De biodiversiteitsdata zullen geïntegreerd worden in de database met soort-verspreidingsgegevens. Deze database werd ontwikkeld door het KBIN in het kader van het FP7 BioFresh project (Biodiversity of Freshwater Ecosystems: Status, Trends, Pressures, and Conservation Priorities) en wordt gehost door het Belgisch Biodiversiteitsplatform. Het geheel van deze datasets vertegenwoordigt een substantieel volume aan homogene gegevens, die samenvattend onderzoek op verschillende schaal kan ondersteunen. Om aan te tonen dat er een duidelijke meerwaarde wordt gecreëerd door het samenbrengen van deze gegevens, zijn we van plan om een toonvoorbeeld uit te werken met geselecteerde datasets van poelen.
Naast verspreidingsgegevens van soorten, beschikken verschillende projectpartners over datasets rond microbiële biodiversiteit. Dergelijke datasets bestaan vaak uit een complexe mix van moleculaire gegevens afkomstig van een brede waaier aan analysetechnieken (bvb. DGGE, clone libraries, ARDRA en diverse sequeneringstechnieken), in combinatie met data uit microscopisch onderzoek en/of analyse van milieuvariabelen. Het gestandaardiseerd publiceren van dergelijke gegevens zal grondig bestudeerd en uitgetest worden in het kader van dit project. De opgedane ervaring zal gedeeld worden tijdens een workshop rond het beheren van gegevens binnen de microbiële ecologie.
De ontwikkeling van zoetwaterspecifieke, meertalige thesauri, die als doel hebben de beschrijving van datasets beter te standaardiseren en het doorzoeken ervan te vergemakkelijken, zal gebeuren in samenwerking met internationale partners betrokken bij het Freshwater Information Platform initiatief, dat ontstaan is uit – het inmiddels afgelopen – EU FP7 BioFresh project. Dit platform verenigt tal van – voornamelijk Europese – initiatieven rond zoetwaterdata en informatie.
Een belangrijk aandachtspunt van dit project is het uitbouwen van richtlijnen rond duurzaam beheer en publicatie van zoetwatergegevens. Vanaf de start van het project zullen we externe partners benaderen en betrekken, om hen te overtuigen van en om hen bij te staan bij het openbaar maken van hun gegevens. Elk van de partners zal stappen ondernemen rond het opstellen van een databeleid en de implementatie van datamanagementplannen. Dit wil zeggen dat al van bij de start van een onderzoeksproject rekening gehouden wordt met het bewaren en de eventuele publicatie van gegevens.
De lessen die uit dit project worden getrokken zullen het onderwerp vormen van een white paper. Daarnaast zullen projectpartners een inventaris opstellen van relevante activiteiten voor het mobiliseren, digitaliseren en “reanimeren” van gegevens rond zoetwaterbiodiversiteit in de toekomst. De ervaringen en aanbevelingen en het potentieel van de samengebrachte gegevens in samenvattende analyses zal gepresenteerd en bediscussieerd worden tijdens een publiek toegankelijke slotconferentie.
Saving Freshwater Biodiversity Research Data (SAFRED) : final report
Martens, Koen - De Wever, Aaike - Lemmers, Pieter ... et al. Brussels : Scientific Policy, 2018 (SP2793)
[Om te downloaden]
