Onderzoeksproject SD/TA/05A (Onderzoeksactie SD)
Context
Publieke stedelijke ruimten zijn van primordiaal belang voor de ontwikkeling van de steden op sociaal, ecologisch en economisch draagvlak. Dit onderzoek betreft het ontwerp en de renovatie van publieke stedelijke ruimten voor een duurzame stadsontwikkeling. Dit transversale onderzoeksproject behelst de ontwikkeling van concrete werkinstrumenten om een politiek te stimuleren die steunt op een duurzame territoriale ontwikkeling. Ons netwerk behandelt de problematiek van de publieke ruimten op een nationale schaal vermist vier interdisciplinaire teams van de drie verschillende gewesten van het land erin betrokken zijn. Dit project heeft betrekking op verschillende onderzoeksdomeinen die voor het federale wetenschapsbeleid van prioritair belang zijn: energie, mobiliteit, milieu, klimaat, biodiversiteit.
Beschrijving van het project
Doelstellingen
De doelstellingen van dit onderzoek zijn
• het stimuleren van een duurzame ontwikkeling van onze stedelijke ruimten door de ontwikkeling van methodologische en technische werkinstrumenten die helpen bij de beleidsbepaling en bij het ontwerp/renovatie van publieke ruimten;
• het voorstellen van mogelijkheden tot normalisatie;
• het breed verspreiden van de resultaten.
Methodologie
Dit onderzoekt bekijkt de publieke stedelijke ruimten vanuit acht verschillende gezichtshoeken en hun interactie:
• dichtheid,
• mobiliteit,
• gebruikers (waarneming, gebruik, aanwending, deelname),
• microklimaat en luchtvervuiling,
• biodiversiteit en vegetatie,
• water,
• kunstverlichting,
• akoestiek.
In eerste instantie wordt een typologie van de Belgische stedelijke zones en publieke ruimten opgesteld. Vervolgens worden deze publieke ruimten bestudeerd vanuit de verschillende deskundigheidsdomeinen waarbij een gemeenschappelijke werkwijze gebruikt wordt:
• rekening houdend met deze typologie. Straten, pleinen en groene zones zijn van primordiaal belang.
• ontwikkeld op de schaal van het district, maar rekening houdend met het standpunt van een morfologische stad.
• gebaseerd op wetenschappelijke en technische criteria rekening houdend met de criteria van de gebruikers.
• volgens een kwalitatieve en een kwantitatieve aanpak.
• waarbij de interactie tussen dit domein en de andere domeinen geïntegreerd wordt.
De methodes en de specifieke werksinstrumenten, die gehanteerd worden bij de uitwerking van elk van de acht onderzoeksdomeinen, maken gebruik van numerieke modellen van stedelijke omgevingen (ECOTECT, FLUENT, IMMI, SOUNDPLAN…), empirische modellen die ontwikkeld zijn op basis van data afkomstig van numerieke karteringssystemen en op basis van in-situ experimenten (bijv. binaurale geluidopnames). Deze studie zal uitmonden in een globale theorie.
Fase 2 bestaat zowel uit de validatie van de ontwikkelde globale theorie op basis van verschillende case studies van publieke stedelijke ruimten in de drie Belgische gewesten en van enkele andere in Europese steden, als uit de implementatie van concrete beleidshulpmiddelen en werkinstrumenten voor het ontwerp/renovatie van stedelijke projecten. Deze tweede fase impliceert bovendien een ruime verspreiding van de resultaten.
Interactie tussen de verschillende partners
De verschillende deskundigheidsdomeinen worden behandeld door:
- partner één: microklimaat - vervuiling, water and kunstverlichting,
- partner twee: akoestiek,
- partner drie: gebruikers en biodiversiteit - vegetatie,
- partner vier: stedelijke dichtheid en mobiliteit
De gemeenschappelijke typologie en methodologie vergemakkelijken de uitwerking van dit onderzoeksproject met zijn specifiek transversaal karakter zoals de nauwe samenwerking en de onderlinge uitwisseling tussen de verschillende partners:
• van de 25 deeltaken van dit project worden er slechts 7 uitgevoerd door één enkele partner.
• er zijn 10 algemene vergaderingen met alle partners gepland tijdens fase 1 van dit project en 15 tijdens fase 2.
Band met internationale programma’s
De globale theorie zal vergeleken worden met resultaten van de internationale projecten COST en IEA.
Verwachten resultaten en/of producten
Fase 1 bestaat uit de uitwerking van een globale multidisciplinaire theorie gebaseerd op de studie van publieke ruimten vanuit de acht deskundigheidsgebieden van het netwerk. De resultaten van fase 1 zullen zijn:
• de typologie en de definitie van de pijlers voor een duurzame ontwikkeling van publieke stedelijke ruimten,
• de resultaten van elk onderzoeksdomein,
• een globale theorie.
Resultaten van de eerste fase zullen als basis fungeren voor de ontwikkeling en de validatie van praktische werkinstrumenten om het ontwerp/vernieuwing van publieke ruimten te ondersteunen. De resultaten van fase 2 zullen zijn:
• de case studies in Brussel, Antwerpen, Leuven, Namen en andere Europese steden,
• beleidshulpmiddelen en werkinstrumenten voor het ontwerp/renovatie van stedelijke projecten,
• de definitie van een duurzaam ontwikkelingsbeleid en voorstellen tot veralgemeende aanpak,
• een internet site en gespecialiseerde workshops voor de verspreiding van de resultaten.
Partenaires
Activiteiten
De hoofdactiviteiten zijn voor :
- partner 1 : onderzoek, onderwijs, modelering en constructie voor een goed evenwicht tussen stedelijke zones, gebouwen, klimaat en gebruikers binnen het kader van een duurzame ontwikkeling.
- partner 2 : onderwijs, onderzoek en consultancy met betrekking tot akoestiek en geluidbeheersing.
- partner 3 : onderzoek en onderwijs op het gebied van territoriale ontwikkeling, milieu evaluatie, studie van landschappen en biologische evaluaties.
- partner 4 : onderzoek en onderwijs met betrekking tot de interactie tussen bevolking, grondgebied en milieu en de beoordeling van het beleid op lokaal, regionaal of superregionaal niveau.
Contact Informatie
Coördinator
André De Herde
Université catholique de Louvain (UCL)
Architecture et Climat
Place du levant, 1
B-1348 Louvain-la-neuve
Tel:+32 (0)10 47 21 42
Fax:+32 (0)10 47 21 50
deherde@arch.ucl.ac.be
www-climat.arch.ucl.ac.be
Promotoren
Gerrit Vermeir
Katholieke Universiteit Leuven (KULeuven)
Afdeling Bouwfysica en Laboratorium Akoestiek en Thermische Fysica
Celestijnenlaan, 200 D
B-3001 Leuven
Tel:+32 (0) 16 32 71 28
Fax:+32 (0) 16 32 79 84
Gerrit.Vermeir@bwk.kuleuven.be
www.kuleuven.be/bwf en http://fys.kuleuven.be/atf/
Marie-Françoise Godart
Université Libre de Bruxelles (ULB)
Institut de Gestion de l’Environnement et d’Aménagement du Territoire – IGEAT
Avenue F.D. Roosevelt, 50
B-1050 Bruxelles
Tel:+32 (0)2 650 43 28
Fax: +32 (0)2 650 43 24
mfgodart@ulb.ac.be
www.ulb.ac.be/igeat
Yves Hanin
Université catholique de Louvain (UCL)
Centre d’études en Aménagement du territoire– CREAT
Place du Levant, 1
B-1348 Louvain-la-Neuve
Tel: +32 (0)10 47 21 27
Fax: +32 (0)10 47 87 13
hanin@urba.ucl.ac.be
www.urba.ucl.ac.be/creat
Opvolgingscomité
Kristiaan Borret - Stad Antwerpen
Vincent Carton - Brussels Instituut voor milieubeheer (BIM)
Mireille Deconinck - Ministère de la Région Wallonne
Michel Delcorps - Ministère de la Région de Bruxelles-Capitale
Michèle Guillaume - Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV)
Peter Hofman - Vlaamse Overheid
Arnold Janssens - Universiteit Gent
Serge Kempeneers - Brussels Instituut voor milieubeheer (BIM)
Aude Lenders - Brussels Instituut voor milieubeheer (BIM)
Pieter Van Vooren - Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap
Pierre Vanderstraeten - ISA St-Luc
Hans Tindemans - Mobiliteitsraad van Vlaanderen
Design and renovation of urban public spaces for sustainable cities (fase 1) : final report
Brussels : Federal Science Policy, 2009 (SP1973)
[Om te downloaden]
Design and renovation of urban public spaces for sustainable cities (fase 1) : samenvatting
Brussel : Federale Wetenschapsbeleid, 2009 (SP1974)
[Om te downloaden]
Design and renovation of urban public spaces toward sustainable cities (phase 1) : résumé
Bruxelles : Politique Scientifique fédérale, 2009 (SP1983)
[Om te downloaden]
Design and renovation of urban public spaces toward sustainable cities (phase 1) : summary
Brussels : Federal Science Policy, 2009 (SP1984)
[Om te downloaden]
Design and renovation of urban public spaces toward sustainable cities : final report + annexes
De Herde, André - Vermeir, Gerrit - Godart, Marie-Françoise ... et al Brussels : Federal Science Policy, 2011 (SP2379)
[Om te downloaden]
[Om te bestellen]
Conception et rénovation des espaces publics urbains pour des villes durables : résumé des résultats
Bruxelles : Politique scientifique fédérale, 2011 (SP2400)
[Om te downloaden]
Ontwerp en renovatie van publieke stedelijke ruimten voor een duurzame stadsontwikkeling : samenvatting van resultaten
Brussel : Federaal Wetenschapsbeleid, 2011 (SP2401)
[Om te downloaden]
Design and renovation of urban public spaces toward sustainable cities : summary of the results
Brussels : Federal Science Policy, 2011 (SP2402)
[Om te downloaden]
