Onderzoeksproject B2/191/P2/BESOCIAL (Onderzoeksactie B2)
Sociale media-inhoud vormt een interessante bron voor verscheidene onderzoeksgebieden. De gegevens zijn echter zeer vluchtig en worden vaak niet gearchiveerd door universiteiten of institutionele stakeholders, wat een serieuze uitdaging vormt voor (digitale) wetenschappers die gearchiveerde sociale media-inhoud wensen te gebruiken als databron. Ook de afwezigheid van sociale media in nationale webarchiveringsinitiatieven vormt een serieuze uitdaging voor het behoud van ons digitale erfgoed om de hedendaagse maatschappij en haar toekomst te begrijpen en ondersteunen. Een aantal erfgoedinstellingen in het buitenland hebben al programma’s opgezet om sociale media te archiveren, maar het is niet zonder uitdagingen. Alleen al het volume van sociale media-inhoud kan een belemmerende factor zijn. Sociale media archivering (SMA) is nog steeds een opkomend veld waarvoor de standaarden voor het vastleggen en archiveren nog moeten worden geconsolideerd.
Het BESOCIAL-project heeft tot doel een tweeledige Belgische strategie te creëren om online sociale media-inhoud te bewaren en te archiveren. Enerzijds zullen de sociale mediakanalen van Belgische kranten die deel uitmaken van de huidige (papieren) collectie van KBR gearchiveerd en geanalyseerd worden, met nadruk op Twitter, Instagram en Facebook. Anderzijds zal ook sociale media-inhoud met betrekking tot een aantal evenementen (die tijdens het project zullen worden geselecteerd) worden verzameld.
Het projectteam zal een uitgebreid literatuuronderzoek uitvoeren met betrekking tot het SMA-beleid voor selectie, toegang en preservering, het bestuderen van gerelateerde wettelijke kaders (zowel in België als in het buitenland), het testen van bestaande tools en software en het onderzoeken van de gebruikersnoden en het gebruik van sociale media-archieven voor onderzoek. Er zullen diepgaande interviews worden georganiseerd met professionals die actief zijn in SMA en er zal een enquête worden gehouden onder (inter)nationale onderzoekers om gegevens te verzamelen over de gebruikersbehoeften. Er zullen proefprojecten worden georganiseerd om het verzamelen van sociale media en het verschaffen van toegang tot deze collecties voor onderzoek te testen. Die zullen de procedures en de strategie informeren die voor SMA in België zullen worden ontwikkeld.
Het BESOCIAL project zal het wetenschappelijk onderzoek en de kennis in het domein van de erfgoedwetenschap verrijken, met betrekking tot verschillende onderwerpen die verband houden met sociale media-archivering: juridische kwesties (privacy, beeldrecht, auteursrecht, enz.), technische aspecten (vastleggen en bewaren) en het verlenen van toegang tot deze specifieke born-digital collecties. Door een strategie te ontwikkelen voor sociale media-archivering in België, zal BESOCIAL ook rechtstreeks bijdragen aan het actieplan van KBR (2019-2021) en vooral aan de doelstelling om zoveel mogelijk informatie toegankelijk te maken. Het BESOCIAL project wil de toegang tot informatie garanderen, een van de grote uitdagingen van onze samenleving.
In de eerste fase van het project wordt een overzicht gemaakt van bestaande SMA-projecten, met name selectie-en toegangsbeleid, tools voor SMA, buitenlandse juridische kaders en preserveringsbeleid.
De tweede fase richt zich op de voorbereiding van een pilootproject voor SMA, met inbegrip van de ontwikkeling van een methodologie voor real-time SMA, een analyse van de gebruikersnoden, een analyse van de bestaande wettelijke kaders in België en de definitie van technische en functionele vereisten op basis van het OAIS-model. Voor elk van deze aspecten zal een rapport worden opgesteld.
In de derde fase zal een pilootproject voor SMA plaatsvinden. De inhoud zal worden vastgelegd, wat zal resulteren in collecties van gearchiveerde sociale media-inhoud. Op deze collecties zal een kwaliteitscontrole worden uitgevoerd die zal worden gedocumenteerd in een rapport. Tevens zal een plan voor het preserveren van deze collecties worden ontwikkeld.
In de vierde fase van het project zal de toegang tot de collecties worden getest. De juridische overwegingen met betrekking tot de toegang tot de collecties van gearchiveerde sociale media zullen worden bestudeerd en geanalyseerd in een rapport inclusief operationele richtlijnen voor KBR. Daarnaast zal het toegangsplatform en de zoekomgeving worden ontwikkeld. Tot slot zal het proefarchief van sociale media worden geëvalueerd door middel van interviews en observaties tijdens real-life trials. Deze bevindingen zullen worden gedocumenteerd in een rapport.
De vijfde fase van het project bestaat uit het maken van aanbevelingen voor een duurzame SMA in België, met inbegrip van wettelijke aanbevelingen, technische en functionele vereisten voor een operationeel SMA-systeem, de ontwikkeling van een businessmodel, de definitie van een Belgische strategie voor SMA, de institutionele inbedding van SMA bij KBR en de definitie van concrete procedures binnen KBR.
Bovendien zullen de onderzoeksresultaten de basis vormen voor een aantal publicaties en presentaties op conferenties en workshops. Daarnaast zal een afsluitend colloquium worden georganiseerd op het einde van het project. Gedurende het hele project zal CRIDS ook een helpdesk vormen voor juridische vragen die hun neerslag zullen vinden in een FAQ.
Towards a sustainable social media archiving strategy for Belgium (BESOCIAL)
: final report
Birkholz, Julie - Budulan, D. - Chambers, Sally ... et al. Brussels : Belgian Science policy, 2022 (SP3187)
[Om te downloaden]
Towards a sustainable social media archiving strategy for Belgium (BESOCIAL)
: summary
Birkholz, Julie - Budulan, D. - Chambers, Sally ... et al. Brussels : Belgian Science policy, 2022 (SP3188)
[Om te downloaden]
Towards a sustainable social media archiving strategy for Belgium (BESOCIAL) : samenvatting
Birkholz, Julie - Budulan, D. - Chambers, Sally ... et al. Brussel : Federaal wetenschapsbeleid, 2022 (SP3189)
[Om te downloaden]
Towards a sustainable social media archiving strategy for Belgium (BESOCIAL) : résumé
Birkholz, Julie - Budulan, D. - Chambers, Sally ... et al. Bruxelles : Politique scientifique fédérale, 2022 (SP3190)
[Om te downloaden]
