Onderzoeksproject B2/233/P2/Be-MUSIC (Onderzoeksactie B2)
De muziekinstrumentencollecties van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (KMMA) en het Muziekinstrumentenmuseum (KMKG-MIM) zijn van uitzonderlijke waarde en staan bekend om hun geschiedenis, diversiteit, kwaliteit en kwantiteit. Het KMMA bewaart 9110 instrumenten, voornamelijk uit Centraal-Afrika, maar ook uit Amerika en Oceanië. Het KMKG-MIM heeft 11.400 instrumenten uit alle continenten vanaf de 19e eeuw. De virtuele samenvoeging van de twee collecties op een nieuw multivocaal digitaal platform zal dit uitzonderlijke nationale erfgoed benadrukken, het potentieel voor verrijking vergroten en de duurzaamheid ervan garanderen. Het zal de twee FWI's presenteren als een gezamenlijk centrum van excellentie voor de studie van muziekinstrumenten.
Op dit moment is de informatie die beschikbaar is in de twee collecties zeer divers van aard (metadata, thesauri, foto's, audiomateriaal) en wordt deze geproduceerd in talrijke formaten, volgens verschillende standaarden en in verschillende talen. Het project zal deze enorme hoeveelheid informatie samenbrengen in een modern, zeer dynamisch zoekportaal en zo de toegankelijkheid van de beschikbare bronnen vergroten. Het portaal zal gekoppeld worden aan crowdsourcing campagnes die gericht zijn op het verzamelen van waardevolle aanvullende kennis over muziekinstrumenten en muzikale tradities. Intellectuele eigendomsrechten zullen worden onderzocht en waar nodig worden gelicentieerd. De specifieke doelstellingen van het project zijn gericht op wetenschappelijke exploitatie en verbetering, door het updaten en aanvullen van de bestaande (meta)data, thesaurus en uitwisselingsstandaarden, d.w.z. door onderzoek, toegang, interoperabiliteit en hergebruik van de collectie en haar (meta)data te vergemakkelijken.
De afgelopen jaren zijn sommige musicologische collecties en archieven online toegankelijk gemaakt dankzij verschillende digitaliserings- en uitbreidingsprojecten (DEKKMMA, CARMENTIS, MIMO, Europeana). De doelstellingen van deze projecten zijn duidelijk bereikt, maar de digitale omwenteing die is gemaakt, garandeert geen adequate toegankelijkheid en volledige benutting van het potentieel van ons muzikaal erfgoed. Met een totaal van meer dan 20.000 muziekinstrumenten, meer dan 37.000 audio-opnames, meer dan 8.000 veldfoto's, 3.000 uur film en talloze veldnotities en archiefdocumenten, hebben deze erfgoederen alternatieve en verbeterde zoekmogelijkheden nodig om datasets aan elkaar te koppelen en hun kwaliteit te verbeteren.
Om dit te doen, zullen we ten eerste bestaande gegevens harmoniseren door de thesauri van objectnamen van de twee instellingen op elkaar af te stemmen en door bestaande datasets met betrekking tot spelers (fabrikanten, muzikanten, verzamelaars, enz.) te vergelijken, uit te wisselen en aan te passen. Ten tweede zullen we rechten vrijgeven met behulp van een wettelijk goedgekeurd kader voor intellectuele eigendomsrechten. Ten derde zal er een citizen science tool worden opgezet voor verspreiding en exploitatie. Nieuwe gegevens zullen in het veld worden verzameld om de metadata aan te vullen en te verrijken. Ten slotte zal er een ontdekkingsplatform worden gebouwd waarnaar de herwerkte inhoud van de collectiebeheersystemen van de twee instellingen (The Museum System, Museum Plus) zal worden geëxporteerd op basis van verfijnde opnameprocedures.
Op die manier wordt het BE-MUSIC platform aangepast aan de normen van de huidige webdesigntechnologieën en zal het een gedifferentieerde zoekfunctie mogelijk maken die aangepast is aan verschillende gebruikers: voor amateurs, professionelen, kinderen, academici en muzikanten zal het platform geleidelijk aan gedifferentieerd worden volgens hun behoeften. De toegankelijkheid en resultaten van dit onderzoek maken de weg vrij voor een grotere interesse in niet-westerse en populaire muziek bij een breder publiek, omdat ze al lang bestaande musicologische vragen beantwoorden en archieven aantrekkelijker en toegankelijker maken. Tot slot zijn crowdsourcing en citizen science bewezen manieren om grote datasets te verrijken en te analyseren. We zullen daarom investeren in een crowdsourcingcampagne om een verscheidenheid aan relevante profielen aan te trekken en te betrekken bij dit project.
In termen van impact wil BE-MUSIC een nationaal en internationaal publiek bereiken in wetenschappelijke en academische kringen, evenals een gespecialiseerd publiek, zoals muzikanten, en een breder publiek van liefhebbers, drie verschillende groepen mensen met specifieke interesses, achtergronden en bedoelingen. Daarnaast wil het project een baanbrekende methodologie formuleren, gebaseerd op innovatieve praktijken, voor het conserveren en ontsluiten van muzikaal erfgoed. Het nieuwe BE-MUSIC platform zal het grote publiek in staat stellen om de muziek van de laatste 110 jaar te ontdekken, met unieke archieven, muziekfragmenten, instrumentenverzamelingen en beschrijvingen, om zo de rijkdom en uniciteit van immaterieel erfgoed volledig te begrijpen en zich erin onder te dompelen.
