Onderzoeksproject B2/233/P3/SUSHY (Onderzoeksactie B2)
Het multidisciplinaire SUSHY-project wil de komende jaren de impact onderzoeken van hybride werk – de combinatie van verschillende werkplekken, waaronder thuiswerk – op het welzijn, de productiviteit en het energieverbruik van individuele werknemers én organisaties. Door de mogelijkheden en beperkingen van hybride werk in kaart te brengen, wil dit project waardevolle inzichten bieden aan werkgevers, beleidsmakers en academici om hybride werk op een duurzame manier te organiseren en ondersteunen.
Ondanks dat het geen nieuw fenomeen is, heeft de recente COVID-19 crisis en het daarbij horende verplichte thuiswerk hybride werk in heel wat organisaties bovenaan de agenda geplaatst. Steeds meer werknemers en werkgevers implementeren deze ‘nieuwe manier van werken’, waarbij men niet meer voltijds vanuit het (hoofd)kantoor werkt. Hoewel hybride werk vaak wordt bestempeld als ‘het beste van twee werelden’, is het op dit moment grotendeels onduidelijk wat de middellange- en langetermijneffecten van hybride werk zijn op het welzijn, de productiviteit en het energieverbruik van werknemers en hun organisaties. Dat maakt het voor beleidsmakers en organisaties niet eenvoudig om deze manier van werken te ondersteunen.
Het SUSHY-project wil hierop inspelen en een antwoord formuleren op de volgende drie vragen:
a. Onder welke voorwaarden heeft hybride werk een positieve impact op het mentale welzijn van de werknemer?
b. Onder welke voorwaarden heeft hybride werk een positieve impact op de productiviteit?
c. Onder welke voorwaarden heeft hybride werk een positief effect op het energieverbruik en de CO-2 uitstoot van gezinnen en bedrijven?
Het SUSHY-project bestudeert deze onderwerpen aan de hand van een longitudinaal mixed-method onderzoek dat uit drie geïntegreerde fasen bestaat:
- Fase 1: Een grootschalige werknemersbevraging. De eerste stap in het project is om een algemeen beeld te schetsen van de verschillende vormen en praktijken van hybride werk in België. Aan de hand van een grootschalige longitudinale enquête bij 10 000 werknemers uit verschillende sectoren willen we onderzoeken welke types van hybride werk gangbaar zijn en welke impact dit heeft op het welzijn, de productiviteit en het energieverbruik van individuele werknemers. De enquête wordt vier keer herhaald, waardoor het voor de onderzoekers mogelijk is om bepaalde patronen en effecten van hybride werk op middellange termijn te onderscheiden.
- Fase 2: Casestudies. Op basis van de resultaten uit de enquête selecteren we 15 organisaties die als case fungeren. Door middel van semigestructureerde interviews met sleutelfiguren uit de organisatie (HR-directeur, Facility manager, CFO, …) en bestaande interne data over welzijn (welzijnsbevraging, absenteïsme, …), productiviteit (outputmonitoring, geregistreerde werkuren, …) en energieverbruik (rekeningen, verbruiksmonitoring, …) gaan de onderzoekers na hoe hybride werk impact heeft op de organisatie in z’n geheel.
- Fase 3: Een digitale dagboekstudie. Tweehonderd werknemers die zowel intensief als weinig hybride werken houden gedurende vier periodes een dagboek bij. Via een digitale app beantwoorden deelnemers dagelijks vragen over hun welzijn, productiviteit en energieverbruik aan de hand van stemopnamen, korte zinnen, numerieke schalen, enzovoort. Daarnaast is de app ook verbonden met afstand-trackingsensoren die deelnemers in hun wagen plaatsen, wat het mogelijk maakt om de reisafstand en het individueel energieverbruik te meten. Deze dagboekstudie helpt de onderzoekers om de ervaringen van werknemers die hybride werken gedetailleerd en uitgebreid te capteren.
Op dit moment is er – wat de Belgische context betreft – beperkte data over de effecten van de intensiteit van hybride werken op het welzijn, de prestaties en het energieverbruik van werknemers. Het SUSHY-project probeert aan de hand van originele data uit België de effecten van hybride werken te bestuderen en daarbij rekening te houden met verschillende individuele kenmerken (leeftijd, geslacht, huishouden, kwalificatie, ...) en organisatiekenmerken (sector, locatie, hybride werkbeleid, ...). Door deze brede aanpak wil dit projectorganisaties en beleidsmakers inspireren om een duurzaam en ondersteunend beleid rond hybride werk te ontwikkelen met aandacht voor de mens, de organisatie en de planeet.
