Onderzoeksproject BR/154/A4/MEHOBEL (Onderzoeksactie BR)
PROJECT BESCHRIJVING
Dakloosheid is een extreme vorm van armoede en sociale uitsluiting. Niet enkel heeft het een enorme impact op iemands leven, het is maatschappelijk gezien eveneens een enorme verspilling van iemands productieve potentieel (EC, 2013). De beleidsaandacht voor deze doelgroep nam de afgelopen jaren toe. Recente Europese data tonen echter een stijging van het aantal daklozen (Busch-Geertsema et al, 2014), mede veroorzaakt door de socio-economische veranderingen, de economische crisis, bezuinigingsmaatregelen (Loopstra et al, 2014), migratieprocessen (Pleace, 2010), het groeiend tekort aan betaalbare woningen (Fitzpatrick et al, 2012) en de deinstitutionalisatie van de zorg (Thornicroft & Thansella, 2009).
Dakloosheid terugdringen is een van de prioriteiten in zowel de Belgische als Europese strijd tegen armoede. De Europese Commissie roept deelstaten op om dakloosheid aan te pakken door middel van alomvattende strategieën gebaseerd op preventie, een woongerichte aanpak en het bestuderen van regelgeving en praktijken omtrent preventie van uithuiszettingen. Een essentieel onderdeel van een nationale strategie tegen dak- en thuisloosheid is een gevalideerde informatie en monitoring strategie. In België noch in een van de gewesten is er een goed zicht op wie welke informatie verzamelt en hoe we deze beter op elkaar kunnen afstemmen.
Dit onderzoek wil daar verandering in brengen. Om dit te bewerkstelligen heeft dit project zowel een beleidsmatig doel als een wetenschappelijk doel. Langs de ene kant willen we een methodologie ontwikkelen om dakloosheid in België te meten en te monitoren. Aan de andere kant willen we bijdragen aan de groeiende evidence base inzake dit onderwerp, meer bepaald door innovatieve methodes te ontwikkelen om verborgen dakloosheid te meten, stock en flow data te produceren en de (levens)ervaringen van dak- en thuislozen mee te nemen in de monitoring.
Dit onderzoek bestaat uit vier werkpaketten, elk met een specifieke methode:
1. Een literatuurstudie betreffende het meten en monitoren van dakloosheid. Op basis van deze studie kiezen we drie goede nationale praktijken uit. Centraal hierbij is de toepasbaarheid van deze nationale strategieën nagaan voor België.
2. Een analyse van de huidige meet en monitoring strategieën in België. Deze analyse zal zowel inzoomen op administratieve databanken (KSZ, PRIMA-web, Belgian Census 2011, EU SILC CUT) als (client)registratiesystemen van organisaties die met dak- en thuislozen werken.
Hierbij gaat speciale aandacht uit naar de mogelijkheden die databanken bieden tot het linken van databases en het gebruik van een unieke client identificator.
3. Het onderzoeken van methodes voor het meten van verborgen dakloosheid (dark number). Een onderdeel van dit werkpakket is het nagaan van de mogelijkheden die de capture-recapture methode kan bieden. Beleids- en praktijkwerkers worden betrokken om inzicht te krijgen in de omvang en bereikbaarheid van deze groep. Speciale aandacht gaat uit naar een bevraging van daklozen over hun ervaringen met het bereiken van diensten en hun registratie proces.
4. Het ontwikkelen en valideren van een Belgische monitoringstrategie inzake dak- en thuisloosheid.
Het onderzoek wordt uitgevoerd door een multidisciplinaire onderzoeksequipe, waarin economische, sociologische, beleidsmatige, psychologische en sociaalwerk expertise gecombineerd en geïntegreerd wordt.
Dit project beoogt vooreerst een impact op het beleid. We schrijven een Belgische monitoringstrategie inzake dak- en thuisloosheid. Tijdens het ontwikkelingsproces is er aandacht voor het creëren van een draagvlak hiervoor. Stakeholders worden bevraagd en uitgenodigd in focusgroepen en expertenpanels. Hetzelfde geldt voor de praktijkwerkers van dak- en thuislozenorganisaties. Ook de stem van daklozen zelf wordt meegenomen in het onderzoek.
Voorts wil dit project ook een wetenschappelijke impact hebben door de resultaten van het onderzoek te publiceren in peer-reviewed tijdschriften.
MEHOBEL op de Brain-be website
Measuring Homelessness in Belgium (MEHOBEL) : final report 2018
Demaerschalk, E. - Italiano, P. - Mondelaers, N. ... et al. Brussels: Belgian Scientific Policy, 2018 (SP2773)
[Om te downloaden]
Measuring Homelessness in Belgium (MEHOBEL) :Annex 1 working paper
Shepers, Wouter - Nicaise, Ides Brussels: Belgian Scientific Policy, 2017 (SP2774)
[Om te downloaden]
[Om te bestellen]
Measuring Homelessness in Belgium (MEHOBEL) :Annex 2 working paper
Bircan, Tuba - Schockaert, Ingrid - Nicaise, Ides Brussels: Belgian Scientific Policy, 2017 (SP2775)
[Om te downloaden]
