Onderzoeksproject BR/164/A4/FACTAGE-BE (Onderzoeksactie BR)
PROJECT BESCHRIJVING
SAMENVATTING EN ALGEMENE DOELSTELLINGEN
Europese welvaartsstaten worden geconfronteerd met meerdere uitdagingen met betrekking tot de vergrijzing van de bevolking. In welke mate dit gebeurt, varieert afhankelijk van hoe snel demografische afhankelijkheidsratios stijgen en hoeveel het nationale beleid en de instellingen gericht en verfijnd zijn voor deze demografische verandering. In het algemeen is de financiële duurzaamheid van de openbare stelsels voor sociale zekerheid een uitdaging geworden, deels vanwege de aanzienlijke hoeveelheid intergenerationele overdrachten die in hun ontwerp zijn ingebouwd. Bovendien zijn er aanwijzingen dat ongelijke ervaringen van de vergrijzing in opkomst zijn, als gevolg van een gebrek aan vooruitziendheid en erkenning van de waarschijnlijke gevolgen van ongelijke cumulatieve levensloop-ervaringen en beleidshervormingen op verschillende sociaal-economische groepen. Het FACTAGE consortium herkent deze als belangrijke maatschappelijke uitdagingen, die kunnen worden aangepakt door innovatieve empirisch-onderbouwde beleidsvorming.
FACTAGE gaat uit van het principe dat er aanzienlijke ruimte is voor de verlenging van de gemiddelde arbeidsduur en het actief ouder worden in zijn veelzijdige vorm; maar dit potentieel realiseren zou zorgvuldige aandacht vereisen voor de bezorgdheid over het eigen vermogen op oudere leeftijd, niet in het minst prospectief. Anderzijds is er de fundamentele vraag hoe men zich gaat aanpassen aan de verplichting om langer te werken, met bezorgdheid over intergenerationele verdeling. Het project is ontworpen om een wetenschappelijke onderbouwing te geven voor het beter begrijpen en het aanpakken van deze intra- en intergenerationele zorgen; en om een effectief beleid voor te stellen.
Gezien deze achtergrond, zal FACTAGE een speciale focus hebben op groeiende ongelijkheden op het gebied van oudere werknemers.
FACTAGE is gericht op het genereren en verspreiden van bevindingen, als antwoord op de volgende algemene vragen:
- Hoe verschillen de niveaus van (gezonde) levensverwachting tussen de verschillende sociaal-economische groepen in de EU landen?
- Hoe gaan de beleidsmaatregelen over pensioenen en arbeidsmarkt om met de (huidige en toekomstige) verlenging van het beroepsleven met deze trends in sterfte en gezonde levensverwachting?
- Welke rol is er in dit proces weggelegd voor de verschillende institutionele regelingen binnen de EU lidstaten?
- Hoe beïnvloeden het verschil in een langere levensduur en een langere beroepscarrière de (on)gelijkheid in de ervaring van de veroudering en het welzijn van de ouderen?
- Welke beleidslijnen en institutionele instellingen kunnen het best de rechtvaardigheid binnen en tussen deze generaties bevorderen?
- En op hetzelfde moment ook het beroepsleven verder uitbreiden?
Eén kerndoelstelling beoogt het ontwikkelen van de nodige instrumenten om een vergelijkende evaluatie te maken van de differentiële sterfterisico's, gezondheid en ongelijkheden op de arbeidsmarkt. Het project zal op bewijs gebaseerde beleidsscenario's aanbevelen voor de rechtvaardige verdeling van arbeid en pensioen tussen de bevolkingsgroepen en generaties.
FOCUS
Gezien de nadruk van FACTAGE op de ongelijkheid, zal het project zich in het bijzonder richten op de gevolgen voor mensen met een lager opleidingsniveau, gezondheidsbeperkingen en een verstoorde werkgeschiedenis. Het centrale concept dat FACTAGE leidt, namelijk het welzijn op latere leeftijd, zal meerdere dimensies weerspiegelen, voornamelijk het pensioensinkomen, de werkgelegenheid, de gezondheid, de balans tussen werk- en privéleven en het subjectief welzijn.
We zullen de opties voor de werkgelegenheid en pensionering van ouderen vergelijken met de (gezonde) levensverwachting van sociaal-economische subgroepen om na te gaan hoe het institutionele ontwerp en de hervormingen een invloed hebben op het eigen vermogen van de verschillende generaties. Verder maken we een onderscheid tussen het beleid dat geschikt is voor de huidige generatie van ouderen en de toekomstige beleidsscenario's.
Op basis van multidisciplinair onderzoek, zal FACTAGE het bewijs leveren inzake beleidsbenaderingen in EU landen die gunstig zijn voor de uitbreiding van de beroepscarrière en voor de verbetering van het welzijn op latere leeftijd, terwijl het ook bredere maatschappelijke, micro- en macro-economische voordelen zal genereren.
FACTAGE is sterk gefocust op een brede outreach naar belanghebbenden en geïnteresseerden, om organisaties en bedrijven te stimuleren om met elkaar in aanraking te komen en mogelijke wegen voor samenwerking te ontdekken.
ORGANISATIE
Het onderzoek wordt georganiseerd in vier werkpakketten. De eerste drie verkennen (on)gelijkheden in allerlei domeinen met betrekking tot een langer beroepsleven en levensverwachting.
Werkpakket 1 behandelt hoe een langer beroepsleven geassocieerd kan worden met de veranderende arbeidsmarkten waarmee oudere werknemers worden geconfronteerd, en met het algemeen welzijn van de oudere bevolkingsgroepen. Werkpakket 2 onderzoekt de noodzaak om langer te werken in verbinding met de werkplek (de balans van werk- en privéleven, potentiële ongelijkheden in de vaardigheden en arbeidsomstandigheden, de intergenerationele uitwisseling). Werkpakket 3 zoomt in op de fundamentele ongelijkheid in de (gezonde) levensverwachting. De uitkomst hiervan zal een toolbox zijn voor de beoordeling van de sociaal-economische verschillen in de levensverwachting binnen de EU. In het laatste werkpakket worden deze bevindingen samengebracht en uitgebreid om beleidsscenario's voor te stellen die het potentieel bezitten om zowel een langer beroepsleven te vergemakkelijken als positief bij te dragen tot de intra- en intergeneratiebetrekkingen.
FACTAGE-BE op de Brain-be website
Fairer active ageing for Europe (FACTAGE) : final report
Barslund, Mikkel Brussels : Belgian Science policy, 2021 (SP3048)
[Om te downloaden]
Fairer active ageing for Europe (FACTAGE) : summary
Barslund, Mikkel Brussels : Belgian Science policy, 2021 (SP3049)
[Om te downloaden]
Fairer active ageing for Europe (FACTAGE) : samenvatting
Barslund, Mikkel Brussel : Federaal wetenschapsbeleid, 2021 (SP3050)
[Om te downloaden]
Fairer active ageing for Europe (FACTAGE) : résumé
Barslund, Mikkel Bruxelles : Politique scientifique fédérale, 2021 (SP3051)
[Om te downloaden]
