Evaluatie van de impact van het Belgisch de-radicaliseringsbeleid op de sociale cohesie en (sociale) rechten (AFFECT)

Personen :

• Prof. dr.  BRION Fabienne - Université Catholique de Louvain (UCLouvain)
  Betoelaagde Belgische partner
  Duur: 1/1/2017-15/4/2021
  
• Mme  VANNESTE Charlotte - FOD Justitie (JUST)
  Betoelaagde Belgische partner
  Duur: 1/1/2017-15/4/2021
  
• Mevr.  de KIMPE SOFIE - Vrije Universiteit Brussel (VUB)
  Betoelaagde Belgische partner
  Duur: 1/1/2017-15/4/2021
  

Beschrijving :

PROJECT BESCHRIJVING

Het identificeren, detecteren en aanpakken van de onderliggende factoren die bepaalde individuen en groepen aanzetten tot geweld is een belangrijke prioriteit geworden voor EU lidstaten. De aanslagen in Parijs op 7 januari en 13 november 2015 en in Brussel op 22 maart 2016 hebben opnieuw duidelijk gemaakt dat er meer inzicht moet verworven worden in processen van radicalisering en de preventie ervan, de vervolging en detentie van individuen die verdacht worden van terrorisme en de maatregelen die kunnen genomen worden om burgers te beschermen tegen terrorisme. Hoewel in België de politionele, penitentiaire en justitiële diensten de afgelopen 20 jaar aanzienlijke hervormingen hebben ondergaan, hebben de recente dodelijke aanslagen in Parijs en Brussel geleid tot een resem bijkomende, ingrijpende wettelijke hervormingen in het veiligheidsdomein. De federale overheid en de regeringen van de federale entiteiten hebben verschillende actieplannen ontwikkeld, wat in de praktijk geleid heeft tot een significante reorganisatie van de Belgische veiligheidsassemblage. Deze snel evoluerende ontwikkelingen in terrorismebestrijding doen heel wat vragen rijzen over de legitimiteit, impact en effectiviteit van die maatregelen. Het doel van AFFECT is derhalve de effectiviteit en de bedoelde – en onbedoelde gevolgen van het Belgisch terrorismebestrijdings- en de radicaliseringsbeleid door te lichten.

Concreet worden de volgende doelstellingen vooropgesteld:

- een overzicht opmaken van het Belgische terrorismebeleid, inclusief de ontwikkeling ervan, het juridisch kader en de verdeling van de bevoegdheden tussen de verschillende instellingen, diensten en betrokken instanties;

- Het identificeren en observeren van de verschillende acties die door de verschillende actoren in het Belgische contra-radicaliseringsproces worden ontplooid, en die acties kunnen worden begrepen als een beleidsproces dat uit vijf stappen bestaat: detectiemaatregelen, preventieve gemeenschapsmaatregelen, preventieve administratieve en gerechtelijke maatregelen, preventieve maatregelen in de gevangenis en probatie, extralegale maatregelen;

- Verzamelen en analyseren van aanwijzingen over hoe dit veiligheidsbeleid onbedoelde gevolgen kan hebben voor de dagelijkse routines en de professionele cultuur van veiligheidsinstanties enerzijds en de mogelijke negatieve effecten op het risico van polarisatie en radicalisering binnen zowel de doelgroepen als bij die groepen waarop het veiligheidsbeleid zich niet expliciet richt.

- Het aanbieden van voorbeelden van goede praktijken in België en in het buitenland om beleidsvorming te ondersteunen.

AFFECT streeft naar een omvattende, evenredige, evidence-based en onbevooroordeelde effectbeoordeling, waarbij rekening wordt gehouden met de standpunten van de stakeholders. AFFECT-activiteiten worden ingebed in de beleidscyclus, zijn transparant en van hoge kwaliteit. Op basis van de verschillende aanbevelingen zal AFFECT bijdragen tot een betere beleidsvoering.

- Het doel van AFFECT is het beoordelen van de effectiviteit van het Belgische anti-terreurbeleid, inclusief de beleidsinitiatieven voor de preventie van radicalisering en de-radicalisering, en de gevolgen ervan voor de sociale cohesie, rechten en vrijheden.

- AFFECT streeft naar een uitgebreide evaluatie van de effectiviteit van deze beleidsmaatregelen om goede praktijken te identificeren, maar ook te wijzen op tekortkomingen, perverse effecten en onbedoelde gevolgen.

- Het uiteindelijke doel van AFFECT is de concrete verbetering van het beleid en besluitvorming door objectief onderzoek en analyse.

Documentatie :

AFFECT op de Brain-be website