Met dit soort van analyse ontdekt u, wie uw publiek is. Het betreft hier de zoektocht naar antwoorden op vragen zoals “wie zijn onze bezoekers”, “vanwaar komen ze”, “hoe komen ze”, “waarom komen ze”, “komen ze in groep of alleen”, “via welke informatiekanalen werden ze op de hoogte gebracht van onze evenementen of diensten?”, enz.
Dit soort van informatie is nuttig en kan helpen bij het nemen van beslissingen ten aanzien van het tentoonstellingsbeleid, het marketing- en reclamebeleid, het collectiebeheer, of de ontwikkeling van een bepaald doelgroepenbeleid.
Daarnaast kan het helpen bij het nemen van beslissingen over bijvoorbeeld openingstijden, toegangsprijzen, dienstenaanbod (restaurant, shop, liften, enz.), tentoonstellingsthema’s, het creëren van activiteiten, het inspelen op veranderende realiteiten en trends tot zelfs de informatieverstrekking bij een tentoonstelling te onderbouwen.
Voorbeeld: Bezoekersprofiel Magrittemuseum (2010)
In de commerciële sector kunnen op basis van klantengegevens publieks- en gebruikersprofielen samengesteld worden. Op basis van deze profielen kunnen bedrijven hun marketingacties zo effectief mogelijk maken, door zich te concentreren op bepaalde segmenten die het meeste potentieel bieden. Vertaald naar de musea worden dan “culturele profielen” opgesteld.
Voorbeeld: IPSOS-enquête (2004)
Dit soort onderzoek leunt dicht aan bij de bedrijfswereld en peilt naar de tevredenheid van de bezoekers over de geboden diensten en producten. Anderzijds kan ook gepeild worden naar de behoeften en wensen van de bezoeker.
Aan de hand van de verzamelde gegevens worden er conclusies getrokken, die tevens het uitgangspunt vormen voor een optimalisatie van de tevredenheid onder de bezoekers. In de studies uitgevoerd door het PublieksObservatorium vormt dit aspect vaak een onderdeel van een bredere evaluatie-oefening of een profielschets van de bezoekers en gebruikers.
Het merendeel van de tevredenheidsonderzoeken en evaluaties gebeurt nog vaak achteraf. Meer en meer worden evaluaties in de bezoekersstudies evenwel als een proces gezien dat integraal deel uitmaakt van het expo-opbouwproject.
Afhankelijk vanhet tijdstip waarop het onderzoek of de evaluatie plaatsvindt, onderscheiden we 3 types van evaluaties:
1. Front-end evaluatie
Dit type evaluatie grijpt plaats in de beginfase van de projectontwikkeling van een expo. Het wordt gebruikt om informatie over het toekomstige doelpubliek van een instelling te verzamelen. Het peilt naar de wensen, verwachtingen, kennisniveau, beeldvorming enzomeer. Front-end evaluaties kunnen zowel gebeuren op basis van kwalitatief als kwantitatief onderzoek.
Voorbeeld: kennisenquête KMMA 2010
2. Formatieve evaluatie of try-out (+ remedial evaluatie)
Een formatieve evaluatie wordt uitgevoerd tijdens het ontwikkelingsstadium van het educatieve onderdeel. Het komt eigenlijk neer op een soort van try-out van een expo of opstelling waarbij het design, de teksten, de interactieve elementen geëvalueerd worden. Het doel is dan om na te gaan wat wel en minder goed werkt, of de teksten leesbaar zijn etc. In welke mate leert de bezoeker iets uit de expo? Wat is de aantrekkingskracht van een bepaald museumstuk? Enz. Op basis van deze analyses kan dan nog bijgestuurd worden.
Het PublieksObservatorium is overtuigd van het nut van dit soort van evaluaties. Het test immers of de in theorie bedachte concepten en ideëen ook echt werken bij het brede publiek. Het hoopt in de toekomst meer expertise te kunnen opbouwen met deze aanpak. Vooral kwalitatieve onderzoekstechnieken zoals diepte-interviews, groepsinterviews, observaties enz. kunnen hierbij gebruikt worden.
Voorbeeld: Project Signalisatie KBIN
3. Summatieve evaluatie
Dit is de klassieke –en ook meest gebruikte- evaluatievorm. De expo of exhibit loopt dan al een tijdje en de bedoeling is om na te gaan in welke mate de vooropgestelde doelstellingen gehaald werden. De bedoeling hier is vooral om te leren met het oog op algemene expertiseopbouw en toekomstige expo’s.
Zowel kwalitatieve (diepte-interviews, groepsinterviews, observaties) als kwantitatieve methoden (tracking & timing, enquêtes) kunnen hiervoor ingezet worden.
Voorbeeld: Evaluatie van de expo’s Fetish Modernity en Artists in Residence (2011)
