Onderzoeksproject AM/13/018 (Onderzoeksactie AM)
De netwerkdiensten (telecommunicatie, elektriciteit, ...) ondergaan momenteel ingrijpende veranderingen; sommige hiervan zijn ingegeven doordat concurrentie steeds meer mogelijk is. Deze wijziging van de context heeft zonder enige twijfel een weerslag op de organisatie van de sector: verschillende dienstverlenende bedrijven, zowel private als openbare, worden er momenteel toe gebracht te zorgen voor de primaire behoeften van de gebruikers en in het bijzonder - samen of apart - een "universele dienstverlening" te waarborgen die wordt bepaald door de gemeenschappelijke dienst. Anders gezegd: de functionele openbare dienstverlening wordt niet langer automatisch geleverd door één organische openbare dienst.
Ook de regelingsfunctie, die wordt vervuld door de besturen die ermee zijn belast, verandert van aard. De concurrentiële context zorgt zelf, zij het slechts gedeeltelijk, voor deze functie: de concurrentie is voor de spelers inderdaad een impuls voor een nieuw commercieel beleid (op het vlak van de prijzen, de kwaliteit, ...). Anders gezegd: de regelingsfunctie moet opnieuw worden uitgedacht. Het gaat er meer in het bijzonder om te bekijken hoe de universele dienstverlening kan worden georganiseerd: welk systeem kan men invoeren en welke nieuwe rollen zullen de verschillende spelers krijgen, waaronder het bestuur dat instaat voor de regeling?
Maar de vraag van de uitoefening en de regeling van de universele dienstverlening - en bijgevolg van de nieuwe rollen van de besturen - verwijst naar de vraag van het reglementaire kader. Welke keuzemogelijkheden zijn er, gezien het Europese reglementaire kader? Wat zijn de belangrijkste wegen? Welke rollen worden momenteel toegekend aan de besturen die de universele dienst aanbieden of leiden? Welke wijzigingen in deze rollen kunnen we verwachten van de vrijmaking van de concurrentie en van de openbare wil om een universele dienst in een dergelijke omgeving te organiseren? Deze vragen zijn nog lang niet beantwoord. Vermelden we in dit verband het gemotiveerde advies dat de Europese Commissie naar Frankrijk heeft gestuurd, het enige land waar reeds een systeem voor financiering van universele dienstverlening bestaat.
DOELSTELLINGEN
Het project levert op verschillende vlakken een specifieke bijdrage. In de eerste plaats willen we een theoretisch kader opstellen en de relevantie ervan testen door het te confronteren met een andere dienst van het netwerk, namelijk de elektriciteit. Deze sectoriële confrontatie heeft als doel het algemene denkkader te verfijnen door het geschikt te maken voor benaderingen die het concrete denken voeden.
Een tweede bijdrage van het onderzoek is de confrontatie van de nationale ervaringen. Voor de sectoren van de telecommunicatie zal het CRID de Belgische en de Franse situatie met elkaar vergelijken. Deze landen zijn namelijk de enige die een financiering van de universele dienst hebben gelanceerd. Bovendien was het Franse systeem het voorwerp van een gemotiveerd advies van de Europese Commissie, wat de analyse zinvol maakt.
De laatste bijdrage van het onderzoek betreft tot slot zeer concrete voorstellen, zowel over het reglementair kader over de universele dienst als over de nieuwe rol die de besturen die belast zijn met de regeling van deze dienst zullen spelen. Deze geschreven voorstellen hebben voornamelijk, maar niet uitsluitend, betrekking op de telecommunicatiesector. Ze worden meegedeeld aan de partners van het onderzoek: de leden van de ministeriële kabinetten en de leden van de besturen.
Service universel et concurrence : les communications électroniques comme base à une réflexion générale sur le rôle des administrations régulatrices
Feron, Thibaut - Louveaux, Caroline Gent : Academia Press, 2003 (PB5903)
Service universel et concurrence dans les services de réseau: les télécommunications comme base à une réflexion générale : résumé
Bruxelles : SSTC, 2003 (SP1122)
[Om te downloaden]
