Onderzoeksproject AS/DD/02 (Onderzoeksactie AS)
1. Algemene context (internationaal, nationaal...)
Er worden door zeer uiteenlopende instanties in België, Vlaanderen, Wallonië en Brussel, veel inspanningen geleverd om gegevens omtrent de milieuproblematiek en duurzame ontwikkeling te verzamelen.
Desondanks is het nog steeds niet mogelijk om op relatief korte termijn de belangrijkste relevante gegevens i.v.m. het milieu op een zodanige wijze ter beschikking te stellen dat ze, zonder verdere bewerkingen op de aangeleverde gegevens, bruikbaar zijn voor de meest geëigende toepassingen zoals de beleidsvoorbereiding, het wetenschappelijk onderzoek en de rapportering aan internationale organisaties.
Inderdaad,
- Er bestaat, o.a. dankzij het werk van de "Stuurgroep milieugegevens" van het CCIM (Coördinatie-Comité Internationaal Milieubeleid), weliswaar een globaal overzicht van de meeste informatiebronnen, zowel op federaal als op regionaal niveau, maar dat overzicht is nog niet gesystematiseerd en daardoor niet overdraagbaar op derden ;
- Talrijke gegevens, nodig voor het wetenschappelijk onderbouwen van besluitvormingsprocessen, worden al verzameld, maar er blijven belangrijke tekorten om aan een aantal cruciale doelstellingen te voldoen. Het betreft ondermeer gegevens op het vlak van bodemverontreiniging, geluid en milieu-uitgaven ;
- De gegevens zijn verspreid over een groot aantal instanties en de mechanismen voor de uitwisseling van de gegevens staan niet helemaal op punt en moeten verder worden aangevuld ;
- De betrokken instanties beschikken slechts in een beperkt aantal gevallen over voldoende wetenschappelijk onderbouwde modellen of methoden om de verzamelde gegevens te transformeren tot voor besluitvormers relevante informatie ;
- Definities, nomenclaturen, methoden, modellen, e.d. verschillen van instantie tot instantie, waarbij men vooral opvallende verschillen kan vaststellen tussen Vlaanderen, Wallonië, Brussel en het federale niveau. Vooral de aggregatie van de gegevens op nationaal niveau blijft zeer moeilijk.
2. Beschrijving en doelstellingen van het project
Dit project beoogt een ondersteuning te bieden aan de aanzienlijke inspanningen die de instanties in het verleden hebben geleverd op het vlak van de toegang tot milieu-informatie. De belangrijkste doelstellingen zijn :
- een wetenschappelijke studie van de mogelijkheden die de bestaande databanken bieden, evenals het formuleren van voorstellen om deze databanken aan te passen of uit te breiden opdat ze beter voldoen aan de behoeften van de diverse overheden ;
- het bepalen van één of meer vormen waarin de informatie die uit de gegevensbanken kan worden gehaald, aan een ruimer publiek kan worden voorgesteld (bijvoorbeeld een milieucompendium voor België naar analogie met het milieucompendium van de OESO, een Internet website, ...) ;
- het verder bevorderen van de contacten, het overleg en de uitwisseling van gegevens tussen de diverse instanties die verantwoordelijk zijn voor het beheren van milieugegevens in België.
3. (Verwachte) resultaten / producten
Dit project moet leiden tot de publicatie van een statistisch milieucompendium voor België, waarin de belangrijkste voor België beschikbare milieugegevens op een overzichtelijke, bruikbare en becommentarieerde manier worden voorgesteld, zowel voor alle betrokken overheden, als voor een ruimer publiek.
4. (Mogelijke) gebruikers
Het Compendium is bestemd voor een relatief breed publiek dat betrokken is bij de leefmilieuproblematiek en aanverwante vraagstukken : beleidsverantwoordelijken en hun administraties, onderzoekers, ondernemingen, NGO's, enz.
Methode
Het project voorziet een voor alle betrokken instanties toegankelijke en bruikbare beschrijving van de meest relevante milieugegevensbronnen in België, met antwoorden op vragen zoals :
- Welke instantie verzamelt welke gegevens ?
- Welke methoden worden gebruikt voor het inzamelen van de gegevens (administratieve inventaris, enquête op basis van steekproeven, schattingen op basis van modellen) ?
- Wie zijn de aan te spreken contactpersonen binnen deze instanties ?
- Onder welke vorm(en) (papieren dragers, magnetische of optische dragers, via Internet, ...) zijn de gegevens beschikbaar ?
- Zijn de gegevens vertrouwelijk ?
- Wie mag van de gegevens gebruik maken ?
- Moet men betalen voor de gegevens ?
- enz.
Het project voorziet bovendien een voor onderzoekers hanteerbare beschrijving van de meest relevante databanken waarin de milieugegevens worden opgeslagen, bij voorkeur onder de vorm van een "data dictionary".
Deze beschrijvingen moeten kunnen antwoorden op vragen zoals :
- Welke structuur hebben de databanken ?
- Welk tabellen bevinden zich in de databanken ?
- Wat zijn de gedefinieerde velden binnen die tabellen ?
- Wat zijn de relaties tussen de tabellen ?
- Welke eenheden, coderingen, definities of nomenclaturen gebruikt men ?
- enz.
Tenslotte worden ook een beschrijving en een evaluatie opgemaakt van de methoden of modellen (steekproeven, schattingen, berekeningen, ...) die de instanties gebruiken om de verzamelde gegevens te extrapoleren of te vervolledigen, binnen een sector, binnen een regio, enz.
Bij de beschrijving van gegevensbronnen via fiches wordt compatibiliteit nagestreefd met de standaarden gehanteerd in het kader van het Informatiesysteem voor Duurzame Ontwikkeling (ISDO) van de DWTC en van de Catalogue of Data Sources van het Europees Milieu Agentschap.
Environmental data compendium for Belgium: description of the datasources available for Belgium and the Brussels, Flemish and walloon regions: air, Inland waters, marine environment , land, forest, wildlife, waste and noise
Gommers, Liesbeth - Vermoesen, Frank Brussels: OSTC, 2000 (SP0616)
[Uitgeput]
