Onderzoeksproject NM/B/01 (Onderzoeksactie NM)
De centrale onderzoeksopdrachten van het voorstel behandelen diverse beleidsvragen die zich stellen bij het bevorderen van energie-efficiëntie door technische normen. We bestuderen het potentieel, de effectiviteit, de optimale implementatie en mogelijke consequenties van dit beleidsinstrument.
Een eerste onderzoekstaak concentreert zich op het inschatten van het Europees en Belgisch potentieel ter verbetering van de energie-efficiëntie. Aansluitend geven we een overzicht van de bestaande technische normen die momenteel gebruikt worden ten aanzien van de diverse sectoren.
Binnen de tweede onderzoekstaak analyseren we de effectiviteit van technische regelgeving voor het verhogen van de energie-efficiëntie. Vertrekkende van het Europese beleid dat technische normen gebruikt bij het vrijmaken van de Europese binnenmarkt, bestuderen we eerst de economische wetmatigheden waaraan technische normen onderhevig zijn. Vervolgens presenteren we een economische analyse die de effectiviteit en efficiëntie van het gebruik van technische normen vergelijkt met andere milieu-instrumenten zoals prijs- en hoeveelheidsinstrumenten en vrijwillige akkoorden. Deze vergelijking laat toe het instrument onder optimale omstandigheden te introduceren.
In een derde onderzoekstaak concentreren we ons op de praktische implementeerbaarheid en mogelijke consequenties van technische normen en regelgeving. Dwingende of vrijwillige energienormen voor de Europese binnenmarkt kunnen immers leiden tot twee scenario's : energie-efficiënte producten ondervinden nadelige concurrentie van handelspartners die goedkopere maar minder efficiënte producten aanbieden, of de consument is bereid een beperkte meerkost te betalen en aldus de bedrijfswereld aan te sporen tot verdere efficiëntieverbeteringen. Bij de analyse van dit spanningsveld voorzien we eerst een grondige studie van enkele cases rond energie-efficiëntie (koelkasten, diepvriezers, kookplaten, wasmachines, ... ). Binnen deze Europese regelgeving is tevens de optie genomen om de minst efficiënte toestellen op termijn de toegang tot de Europese binnenmarkt te ontzeggen. We bestuderen mogelijke discriminerende gevolgen van deze energie-efficiëntie maatregelen. We gaan na hoe landen die menen commerciële schade te ondervinden als gevolg van deze (vrijwillige) normen en regelgeving, een procedure kunnen introduceren bij de WTO (World Trade Organization). Een volgende consequentie die we onderzoeken, sluit aan bij de groeiende literatuur rond 'no regrets' en het aanverwante Factor 4 denken. Het concept van meer efficiëntie tegen een negatieve kost kan terecht rekenen op een groeiende belangstelling van de Europese beleidsmensen.
Finaal beantwoorden we de vraag of technische regelgeving het ideale instrument is tegen de inefficiënte marktversnippering in de EU en tegen de efficiëntiebarrières die no regrets afremmen.
Energy-efficiency through technical standards: an European approach to reduce market fragmentation and efficiency-barriers : final report
Brussels : Federal Science Policy, 2005 (SP1486)
[Om te downloaden]
